Met relatieve vervormingsmonitoring wordt bouwen meer voorspelbaar

Iedereen kent het gezegde: voorkomen is beter dan genezen. Dit geldt zeker voor de bouw. Opdrachtgevers besteden vaak veel geld aan monitoringssystemen die achteraf aantonen dat er iets fout is gegaan. Technisch adviesbureau Alcedo zag dit ook en heeft daarom al enkele jaren geleden relatieve vervormingsmonitoring toegevoegd aan haar dienstverlening. Hiermee wordt het spanningsverloop in een constructie gemeten en kan voorspeld worden wanneer schade kan ontstaan, waardoor er tijdig ingegrepen kan worden. Het is een nog redelijk onbekende meetmethodiek, die waardevol is omdat het problemen voorkomt en houvast biedt.

In Nederland kennen we de SBR-norm, die op basis van gestelde grenswaarden aangeeft of bepaalde trillingen te zwaar zijn en mogelijk schade kunnen veroorzaken. Er zijn echter situaties en constructies waarbij trillingen weliswaar de grenswaarden overschrijden, maar geen schade veroorzaken. Maar ook andersom, waarbij geringe trillingen wel tot schade leiden. Alcedo pleit ervoor om een meer voorspellende manier van monitoring te gebruiken, temeer omdat er meer schadeoorzaken zijn dan alleen trillingen. Ook belasting, zetting, sloop-, graafwerkzaamheden en dergelijke kunnen schade opleveren. Relatieve vervormingsmonitoring observeert spanningen in constructies en het verloop daarvan. Een spanningsverandering is een goede indicator voor mogelijk te verwachten schadelijke vervormingen van een constructie.

Om mogelijke schade te kunnen voorspellen, is het van belang om te weten hoe een constructie zich onder ‘normale’ omstandigheden gedraagt. Wat is de invloed van temperatuur, vocht, jaargetijden en voorbijrazend verkeer op het spanningsverloop in een constructie? Op basis van een goede en lange inmeetperiode kun je voor een specifieke constructie de grenswaarden definiëren voor de vervorming. Relatieve monitoring registreert de spanningen in een constructie continu, 24/7. Elke afwijking ten opzichte van het reguliere verloop in de nulmeting wordt geregistreerd en kan op basis van de grenswaarden worden aangemerkt als potentieel schadelijk. Daarmee ontstaat een objectieve en transparante invulling van het begrip ‘monitoring’. Je kunt al ingrijpen voordat de daadwerkelijke schade ontstaat. 

De meer klassieke vormen van monitoring concentreren zich ofwel op het meten van één mogelijk schadeoorzaak en zijn hierdoor niet voldoende sluitend om beslissingen op te kunnen baseren. Andere klassieke vormen van monitoring registreren schade wanneer die reeds opgetreden is. Proactief sturen en schadepreventie zijn bij deze klassieke methodes niet mogelijk.

Alcedo gebruikt zowel elektrische als optische meetmethoden om de relatieve vervorming in beeld te brengen. De vervorming wordt gemeten door sensoren die als een lint op een constructie zijn aangebracht op plaatsen waar eventuele vervorming te verwachten is. Dat lint heeft een aanvangslengte en vormt de meetbasis. Als de lengte verandert, wordt dat geregistreerd. De verandering (∆l) gedeeld door de aanvangslengte geeft de rek (ε) die ontstaat. Meestal wordt aanvullend ook een aantal potentiële oorzaken zoals trillingen, temperatuur of vocht gemonitord. Als een project is afgerond, wordt de monitoring meestal nog een tijd voortgezet, omdat aan de spanningscurve goed te zien is wanneer een constructie zich heeft gezet en weer stabiel is.

Alcedo speelt al een belangrijke rol bij het meten van trillingen en geluid. Ze ziet deze nieuwe monitoring als de logische volgende stap. Voor Alcedo mag relatieve vervormingsmonitoring leidend zijn bij meer projecten, omdat alle invloeden en factoren worden meegewogen. De meting is nauwkeuriger en realtime. Elke betrokkene kan altijd online alle data inzien, waardoor de monitoring zowel transparant als objectief is. Op elk moment kan bekeken worden hoe materialen zich gedragen en hoe de omgeving dat beïnvloedt. Hierdoor kunnen projecten beter gestuurd worden. Dit reduceert de bouwrisico’s en bouwkosten en past perfect bij de bouwuitdagingen die er liggen.