Safety Culture Ladderhoger op de agenda binnen beton- en staalbouw

Op 4 juni vindt in Amersfoort het Safety Culture Ladder (SCL) Congres plaats. Een interessant event om vooral kennis op te doen, die uiteindelijk leidt tot één belangrijk eindresultaat: méér veiligheid op de werkvloer en dus minder ongevallen. Aan het woord is Kaat van der Haar, consultant bij het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) én Project Manager Safety Culture Ladder. “Ieder bedrijf – ook in de beton- en staalbouw – zegt wel dat er aan veiligheid op de werkvloer wordt gewerkt, maar voelen de medewerkers dat ook?”, zo vraagt ze zich af. “Maar we boeken wel vooruitgang. Begin dit jaar is een nieuwe versie van de SCL gepubliceerd.”

“Alles aan veiligheid binnen een organisatie valt of staat met houding en bewustzijn”, legt Van der Haar uit. “Durft men elkaar aan te spreken op ongewenst gedrag dat mogelijk ongelukken kan veroorzaken? Bijvoorbeeld: durft een medewerker op de steigers zijn meerdere aan te spreken als deze de bouwplaats oploopt en geen helm draagt? Of, zijn medewerkers scherp genoeg als ze situaties op de bouwlocatie tegenkomen waar ze over twijfelen? Durven ze vragen te stellen? Zijn ze kritisch genoeg?”

Van der Haar vertelt dat de Safety Culture Ladder – noem het een stappenplan met vijf niveaus in veiligheidsbewustzijn – oorspronkelijk een initiatief was van ProRail. “Zij merkte dat – ondanks het bestaan van goede (waarschuwings)systemen – er toch te veel ongevallen waren. ProRail ontwikkelde samen met andere partijen de ladder. In 2016 heeft ze het aan ons overgedragen, waardoor wij de vertaalslag konden maken naar andere branches. Begin dit jaar is een nieuwe versie gepubliceerd. Zo zaten er nog wat ‘spoorse’ termen in. We waren er bovendien van overtuigd dat de Safety Culture Ladder minder tekst nodig had én dat het taalgebruik simpeler moest zijn. Immers, iedereen moet het kunnen begrijpen. Bovendien is het meer oplopend geschreven, het begrip ‘ladder’ is échter geworden.”

Zo vindt men in de Safety Culture Ladder de randvoorwaarden waar organisaties aan moeten voldoen. “Je hebt het dan dus vrijwel meteen over psychosociale veiligheid: durft de jongste medewerker ook zijn mond open te doen als hij of zij iets constateert?”

Van der Haar vertelt dat iedereen op het congres in Amersfoort welkom is. “Ik denk echter wel dat het voornamelijk de kwaliteitsmanagers van bedrijven zijn, die zullen afreizen naar de bijeenkomst. Want, zij zijn binnen organisaties degenen die de vertaalslag naar de medewerkers maken.”

Ze erkent dat ze niet weet in hoeverre de Safety Culture Ladder  binnen de beton- en staalbouw al wordt toegepast. “Grote bedrijven zijn in de VIA vertegenwoordigd. De ondertekenaars hebben aangegeven ‘Safety’ hoger op de agenda te zetten en te implementeren.” Dat bedrijven eerst hun hakken-in-het-zand zetten, begrijpt Van der Haar overigens ook. “Het wordt gezien als een moetje. Het is iets wat er extra bijkomt. Maar het is tegelijkertijd onze ervaring dat bedrijven – als ze het hebben geïmplementeerd – niet meer loslaten. Bovendien is de jaarlijkse audit een goede stok achter de deur om een veilige cultuur hoog op de agenda te houden. Het gesprek móet dan ook onverminderd worden gevoerd. Elk ongeval is er één te veel.”