Veiligheid is al sinds 2011 een issue in de bouwsector. De eerste initiatieven om serieus met het thema aan de slag te gaan, ontstonden binnen de spoorwegbranche. Hier ontwikkelde Dieter van Delft, adviseur Externe Kwaliteit bij ProRail, de Safety Culture Ladder. “Ik realiseerde me dat de veiligheid binnen bedrijven alleen kon verbeteren, als het thema onderdeel werd van de bedrijfscultuur en door iedereen werd gedragen. Omdat ProRail veiligheid hoog in het vaandel heeft en er binnen de spoorsector ruimte voor verbetering was, ben ik hiermee aan de slag gegaan. Zo is de Safety Culture Ladder ontstaan.”
Het werd een ladder met vijf ontwikkelingstreden, beginnend bij trede 1 (‘Pathologisch’) en opklimmend tot trede 5 (‘Vooruitstrevend’). Vervolgens werd elke trede voorzien van criteria, mede bedacht door de gebruikers. “Hierbij heeft het programma ‘Hearts en Minds’ me erg geholpen”, vertelt Van Delft. “Dit nodigt mensen uit om in de spiegel te kijken en zelf met ideeën te komen om de veiligheid te verbeteren. Wij hebben dit zelfmeetinstrument vertaald naar een objectief meetbaar inkoop-instrument. Toen alle treden waren ingekleurd met objectieve criteria hebben we de ladder getoetst binnen de spoorsector en de petrochemie. Sinds eind 2013 ‘leeft’ de SCL bij alle erkende partners in de spoorwegsector. Later hebben we de criteria algemener geformuleerd en werd de SCL breed inzetbaar.”
Hiermee is niet gezegd dat de SCL ook overal enthousiast is ontvangen. Aanvankelijk werd het gezien als ‘weer’ een pakket maatregelen waaraan mensen zich moeten houden. Maar Van Delft ziet deze houding veranderen. “Als teams er eenmaal mee bezig zijn, valt altijd het kwartje en gaat iedereen anders kijken naar veiligheid. Dan hebben we het over intrinsieke motivatie en rest alleen nog de stap naar de ketenbenadering. In dat geval nemen zij ook hun leveranciers en onderaannemers mee in hun enthousiasme. Dit is beter voor ieders veiligheid op en rondom de bouw.”
Heldere cijfers over de resultaten van de SCL zijn er nog niet. Wel laat een intern vergelijkend onderzoek zien dat de SCL een positief effect heeft op de veiligheidsbeleving. Er is een beweging in gang gezet. Van Delft is dan ook meer dan optimistisch. “De verdichting neemt op dit moment snel toe. Publieke opdrachtgevers zoals RWS, Rijksvastgoed, TenneT en de grote bouwconcerns hebben de SCL omarmd. En waar wordt gesleuteld aan veiligheid, wordt gesleuteld aan kwaliteit in het algemeen.”