AFAS Experience center, Leusden | AFAS Experience Center: een ontwerp om te koesteren

Een nieuw kantoor in Leusden moet de groei van AFAS Software mogelijk maken. In eigen beheer ontworpen met een team van adviseurs en op een innovatieve manier in de markt gezet; met 750 flexwerkplekken, een volledig geoutilleerd theater, een restaurant en binnen- en buitensportfaciliteiten kiest AFAS voor een campusmodel met een sterk beeldmerk. “Het AFAS Experience Center is een visitekaartje”, zegt oprichter en lid Raad van Bestuur Ton van der Veldt. “Als opdrachtgever zitten wij aan de knoppen, gebruikmakend van zoveel mogelijk innovatieve kennis uit de markt.”

Familiebedrijf AFAS, hoofdsponsor van AZ en naamgever van diverse culturele instellingen, telt momenteel 450 werknemers en is gevestigd aan dezelfde uitvalsweg als de nieuwbouwlocatie, beschikbaar gemaakt door duurzame sloop van de Bankgirocentrale. “Wij zijn misschien een iets ander bedrijf dan de andere, dat zie je meteen als je binnenkomt in ons huidige pand”, zegt Van der Veldt. “Wij adviseren, demonstreren producten en leiden op; dat is mensenwerk. Klantrelaties zijn niet alleen gebaseerd op softwareproducten. Een nieuw kantoor moet zowel klant, werknemer als bezoeker het gevoel geven dat het om de relatie draait.” Een bedrijfspand is zo beschouwd een vorm van marketing van de eigen cultuur, een visitekaartje. “Je kunt ook een ‘doos’ met maximaal benutte vierkante meters realiseren, maar dat wilden we niet. Wel een gebouw waarin wij optimaal kunnen presteren en grote groepen mensen kunnen ontvangen.” De directie van AFAS is als het ware ‘ondergedoken’ om aan het ontwerp van het AFAS Experience Center te werken; de gemeente was enthousiast, zegt Van der Veldt. “Wij hebben het ontwerp aan de gemeenteraad gepresenteerd en een ‘marktdag’ georganiseerd waarop het aan de aannemerij is voorgesteld, en gezegd: ‘kom maar op’. Geen traditionele aanbesteding dus, ook niet tekenen bij het kruisje.”

Opdrachtgever in bouwteam

Het AFAS Experience Center is een ensemble gekoppelde gebouwen in een glooiend landschap met waterpartij, bestaand uit een kantoordeel met een gekromde gevel en een uitnodigende entree, een koepelvormig theater en restaurant met gewelfd dak en imposante daglichtpartijen uitgedrukt in omlopen en lichtstraten, op een ruim perceel van 4,5 hectare aan de Olmenlaan. Uitdagingen? “Waar niet?”, zegt bouwkundig projectleider Wim Mars, namens AFAS onderdeel van het bouwteam.

“De tweelaagse parkeergarage onder het gebouw is bijvoorbeeld gefundeerd op een bijzondere ondergrond op de overgang van zand en klei, met een sterke grondwaterwerking.” Slimme oplossingen waren noodzakelijk om de grondgesteldheid onder controle te houden. Het bijzondere gebouwontwerp vroeg daarnaast om hybride oplossingen, met maatwerk in constructie en afwerking. “Dat wisten wij”, zegt Van der Veldt. “En toen wij met aannemerscombinaties in gesprek zijn gegaan, zijn wij in een open houding naar elkaar toe gaan staan: kom met oplossingen, ook als dat andere zijn dan eerder geboden. Wij laten ons graag overtuigen – niet door een partij die zegt ‘het kan niet’, maar ‘zo kan het en gaan wij het doen’. Die groep werd steeds kleiner.”

De koepel wordt nog voorzien van een speciaal geëngineerde staal- en glasconstructie.

Ambitie en lef

“De ambitie van AFAS is met lef in de markt gezet”, zegt projectleider Thijs Haafkes van Dura Vermeer Bouw Hengelo, bouwkundig aannemer in de gekozen combinatie Dura/HOMIJ. “Wij werden uitgedaagd, waren meteen enthousiast en er is een klik. De mensen van AFAS weten wat zij willen en zijn bouwkundig onderlegd. Je moet bij elkaar passen. AFAS heeft een visie en die gaan wij samen waarmaken. Op een bouwkavel met een uitstekende toegankelijkheid, in dienst van een gebouw met een uitdagend ontwerp en weinig repetitie. Logistiek moet het mogelijk zijn binnen de gestelde tijdsspanne: we gaan ervoor.”

Theaterskelet in aanbouw.

“Van alle partijen hebben wij vooraf betrokkenheid gevraagd”, zegt Mars, die in verschillende functies de bouwpraktijk heeft kunnen beschouwen. “Actief opdrachtgeverschap is belangrijk, anders kom je in een situatie dat elk procesdeel moet worden uitonderhandeld.” Van der Veldt: “Dus geen gedelegeerd projectmanagement of directievoering, of concerngebonden aannemerscombinaties. Zo nodig nemen wij afscheid van adviseurs als de aannemende partijen betere oplossingen bieden. En dat is gebleken: aannemers en producenten komen met innovaties die ons overtuigen. Doorontwikkeling tijdens de uitvoering dus.”

Indrukwekkende staalconstructie

De parkeergarage is feitelijk een enorme plak waterdicht beton op een actief grondpakket en de engineering en uitvoering daarvan zijn misschien wel de grootste uitdaging van het project geweest. Haafkes: “Qua betonwerk zit hier alles in, van hergebruik van palen tot hybride maatwerkoplossingen met prefab en in-situ beton, holle wanden en vloeren. Ik durf te stellen dat ons plan voor de betonnen onderbouw – met gebruik van trekankers, doorslaggevend is geweest.” Mars knikt bevestigend. “Vervolgens ontstond ruimte om meer te doen op het gebied van duurzaamheid, een gasloos gebouw met een gevel-rc van 6, tripleglas en zonnepanelen op het dak.” AFAS plakt er liever geen label op. “Het is een prestatiegericht proces waarin gezamenlijk stappen voorwaarts zijn gezet.” De contouren van de bouwdelen zijn inmiddels goed te herkennen. In de bouwvak van 2019 bereikt het kantoor met zijn indrukwekkende staalconstructie het hoogste punt. De oplevering van het AFAS Experience Center is voorzien in de tweede helft van 2020. Op 1 januari 2021 wil het bedrijf het gebouw in gebruik nemen.

Linksachter het huidige hoofdkantoor van AFAS.

Kritisch op details

Het extern toegankelijke theater, voorzien van toneeltoren, orkestbak, vijf auditoria, theatercafé en bijbehorende techniek, is de rode draad in de uitvoering. “Wij maken een planning op dagniveau met alle partijen”, aldus Haafkes. “Vanaf februari 2018 worden de gebouwen nagenoeg gelijktijdig met drie bouwteams en drie vaste bouwkranen opgebouwd, volledig in BIM geëngineerd.” Geen conflicten, wel voorspelbaarheid. “Een werkwijze die ook binnenstedelijk en met andere betrokken opdrachtgevers tot resultaten heeft geleid.” Mars: “Wij zijn kritisch op de detaillering; zo heeft Octatube, de producent van de theaterkoepel, de staalconstructie voorzien van verlichting en glas voorafgaand aan de bouw al in elkaar gezet en weer gedemonteerd.” Een besluit dat in bouwteamverband is genomen. “Van wie het idee komt, is van ondergeschikt belang.”