Platform over beton en staal in de bouw
Bouwen onder een monumentale koepel
De vloer fungeert ook als stempeling aan de bovenzijde voor de damwand.

Bouwen onder een monumentale koepel

Voor Haarlem gaat een lang gekoesterde wens eindelijk in vervulling: een hoger onderwijsinstelling in de stad. Het oog is daarvoor gevallen op de voormalige gevangenis De Koepel, die wordt verbouwd tot University College. Stichting Panopticon is de aanjager van dit project, waarin ook het omliggende terrein wordt getransformeerd tot een plek voor studentenhuisvesting, sociale woningbouw, detailhandel en horeca.

De HBB Groep is momenteel volop bezig met de aanpak van De Koepel, een monumentaal gevangenisgebouw van architect Willem Metzelaar. De koepel is volgens het panopticon-principe gebouwd: een grote ronde hal met daaromheen gestapelde ringen met cellen die vanuit het midden van de koepel in de gaten gehouden konden worden. Architectenbureau J. van Stigt heeft voor de nieuwe functie een ontwerp gemaakt met een bioscoop in een nieuw te maken kelder en een ringconstructie met twee verdiepingsvloeren voor werkplekken, bedrijven en startups.

Goede staat

Van Rossum Raadgevende Ingenieurs is door HBB Bouw ingeschakeld om dit constructief in goede banen te leiden. Shanti Brahmatewari, projectleider en constructeur voor Van Rossum: “Vanaf dag één werken we met het ontwerpteam van Van Stigt samen om te kijken hoe het nieuwe plan effectief en slim geïntegreerd kan worden in het bestaande gebouw, rekening houdend met de bestaande ondergrond, fundering en constructies. Uit onderzoek naar de bestaande fundering, gedaan door Fugro, bleek De Koepel in elk geval zeer degelijk gebouwd te zijn en in goede staat te verkeren, net als de houten paalfundering. Ook de stalen constructie van vakwerken en trekankers die de koepel maken, is goed onderhouden. De koepel is inmiddels geïsoleerd en er zijn daklichten in aangebracht.”

Van boven naar onder

De constructieve uitdagingen zaten vooral op en onder de begane grondvloer. Brahmatewari: “Het gebouw krijgt een nieuwe kelderverdieping van vijftig meter doorsnede op -5.70 meter onder maaiveld, die vanuit een ronde sparing in een nieuwe begane grondvloer wordt ontsloten met een trappenhuis. Normaal werk je in dit soort projecten van beneden naar boven: damwand erin, uitgraven, bouwkuip droogmalen, keldervloer storten en dan een begane grondvloer maken. In dit geval is in samenspraak met HBB en CRUX Engineering BV (zie artikel hierna) gekozen om na de aanleg van de damwand eerst de begane grondvloer te storten en dan vanuit een soort kuil de keldervloer aan te leggen. Dit principe voor de kelder is bouwen van boven naar beneden. Die begane grondvloer draagt dan niet alleen de nieuwe staalconstructie van de verdiepingen in de gebruiksfase maar ook het bouwverkeer tijdens de bouwfase. Dat betekent een verkeersbelasting van 40 tot 50 ton tot aan de sparing.”

Begane grondvloer

Met de bouw binnen de koepel is enkele maanden geleden een aanvang genomen. Als eerste is langs de cellenring een sleuf gemaakt in de oude begane grondvloer. Vervolgens is op slechts anderhalve meter naast die cellenring een damwand trillingsvrij ingebracht. Brahmatewari: “De damwand dient als waterdichte bouwkuip maar draagt ook met een reeks schroefinjectiepalen de begane grondvloer. Tegelijkertijd fungeert de vloer als stempeling aan de bovenzijde voor de damwand. We hebben een aantal maatregelen genomen om deze vloer zo slank mogelijk te maken. Een dikkere begane grondvloer betekent namelijk dieper ontgraven, meer bemalen en nog meer opwaartse druk van grondwater op de keldervloer. We zijn uiteindelijk gekomen tot een gestorte begane grondvloer met voorspanning zonder aanhechting in combinatie met plaatselijke verdikkingen voor een goede krachtenverdeling.”

Keldervloer

Vervolgens is de grond onder de nieuwe vloer vanuit de sparing uitgegraven en zijn vanuit de kelder en vanaf de begane grondvloer groutinjectie trekankers aangebracht voor de keldervloer, die deels op staal en deels op palen gefundeerd is. “Deze vloer van vijftig meter doorsnede moet zo’n vijfenhalve meter grondwater keren. Hiertoe zijn 85 radiaal gepositioneerde trekankers aangebracht”, verduidelijkt Brahmatewari. “Haarlem heeft een hoge grondwaterstand. Daarom is het zo belangrijk die begane grondvloer zo slank mogelijk te houden. Elke centimeter minder de grond in, is meegenomen.”

Lichte constructie

Als de vloeren liggen en uitgehard zijn, kan de bouw van het bovengrondse gedeelte beginnen. Het team van Van Rossum heeft voor de rondlopende galerijen een lichte staalconstructie ontworpen van HEB160 kolommen, HEA260 liggers en Comflor 100, een licht, slank staalplaatbetonvloersysteem. Brahmatewari: “Dit wordt een mooie, ranke constructie van staal en glas met exact dezelfde vloerniveaus als de gevangeniscellen. De ronde vorm wordt bereikt door de liggers van de binnenring gesegmenteerd te monteren. De stalen ring die de navel van de begane grondvloer afsluit, is rond gebogen. De hele bovenconstructie is ontworpen als 100% demontabele constructie, zodat dit indien gewenst in een later stadium weer verwijderd en op een andere locatie hergebruikt kan worden.”   


"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details