‘De kansen liggen daar waar de overheid, kennisinstellingen, burgers en de markt samen tot oplossingen komen’

Wereldwijd groeien steden en hebben zij een enorme aantrekkingskracht, door de combinatie van bedrijvigheid, wetenschap en een schat aan creativiteit. Amsterdam kiest er voor de groei mogelijk te maken binnen de stad en de stedelijke kernen van de Metropool Regio Amsterdam. De ruimte is schaars; dit vergt het maken van zorgvuldige afwegingen, maar biedt ook kansen. In de Omgevingsvisie Amsterdam 2050 zien wij de verstedelijking zich aftekenen langs vijf grote bewegingen: meerkernige ontwikkeling, groeien binnen grenzen, duurzaam en gezond bewegen, rigoureus vergroenen en samen stad maken. Wat hier zo magisch aan is? Dat je door richting te geven de stad letterlijk in beweging brengt.

Het is fantastisch om te zien hoe Zuidoost, Nieuw West en Noord zich ontwikkelen tot complete centra met vele nieuwe woningen, sterke werkmilieus, stadsparken en nieuwe culturele voorzieningen. Parallel wordt er gewerkt aan een meer ontspannen binnenstad, met meer ruimte voor groen, wandelen, fietsen en veel minder ruimte voor de auto. Op regionale schaal zie je een zelfde beweging rond Hoofddorp/Haarlemmermeer, Almere en Zaanstad. Bijzonder is ook om te zien dat de Omgevingsvisie tegelijk een uitnodiging is om te investeren, om samen de stad in te richten met bewoners, ondernemers, culturele instellingen, en zeker ook met professionele partijen in ontwikkeling en bouw.

Mede dankzij de pandemie leeft er een breed en diepgeworteld besef dat wij samen moeten zorgen voor de duurzame kwaliteit van onze leefomgeving. Onze partners stappen in op de circulaire gedachte, en wij zijn bereid van elkaar te leren. Denk hierbij aan het convenant Natuurinclusief bouwen, de landelijke City deal Circulair en de ambitie Houtbouw. Als je de stad in kaartlagen over elkaar heen zou leggen, van het geheel ontbreken van bijtjes (als maat voor biodiverstiteit), hittestress, lokale overstromingen, energieslurpers tot kansenongelijkheid, kun je zomaar uitkomen op een grootschalig transformatiegebied met enorme mogelijkheden voor het creëren van een goede en gezonde stad. Dat vraagt om een andere manier van samenwerken. Niet projectje voor projectje, maar op basis van een langdurig commitment, zowel in de grootschalige gebiedsontwikkelingen zoals Havenstad als in de ontwikkelgebieden van de stadsdelen. 

De uitdagingen waar wij voor staan, vergen oplossingen op een ander schaalniveau: minimaal op gebiedsniveau, stedelijk, regionaal en soms zelfs nationaal, als je bijvoorbeeld kijkt naar de energietransitie en de noodzakelijke schaalsprong in het openbaar vervoer. Wij hebben met elkaar dan ook een speciaal momentum te pakken, waarbij de grote opgaven, de noodzaak van duurzaam economisch herstel, met een enorme urgentie bij elkaar komen in de aanloop naar een nieuwe kabinetsformatie. Het inzicht is groot dat de voortgaande verstedelijking alleen leidt tot complete leefbare steden als er tegelijk wordt geïnvesteerd in mobiliteit, energietransitie, vergroening en maatschappelijke voorzieningen. Het is fantastisch dat de Rijksoverheid hier ook zo naar kijkt vanuit de Nationale Omgevingsvisie en met een waaier aan richtinggevende en voorwaardenscheppende instrumenten, zoals het Groeifonds, de Woningbouwimpuls, het Volkshuisvestingsfonds en de bereidheid bij te dragen aan het hand in hand ontwikkelen van grote transformatiegebieden en het versterken van de stedelijke vernieuwing in bestaande wijken. En zo zijn wij beland bij het gedachtengoed van Kate Raworth met het Donut Model, dat Amsterdam als eerste in de wereld, stap voor stap in de praktijk brengt; een florerende, zichzelf vernieuwende stad voor alle inwoners met respect voor de planetaire grenzen. Ik nodig u uit om in uw organisatie te onderzoeken hoe u bij kunt dragen aan deze beweging, mocht u daar al niet mee bezig zijn. De gemeente Amsterdam gaat er graag over in gesprek. De kansen liggen daar waar de overheid, kennisinstellingen, burgers en de markt samen tot oplossingen komen.