Donorstaal: ‘Weten waar gesloopt en gebouwd gaat worden, daar begint het mee’

Staalbouwers kunnen bijvoorbeeld donorstaal inzetten; het staal uit bestaande constructies hergebruiken voor de opbouw van nieuwe constructies. Dat vraagt een andere denkwereld, samenwerking én de intentie om circulair te bouwen, maar dan maak je wel stappen.

Pieter Klijn is technisch directeur van Vic Obdam Staalbouw en maakt zich hard voor circulair bouwen. “Onze keuzes worden al heel lang bepaald door duurzaam bouwen. We hebben al dertig jaar een warmtepomp en zijn sinds 1 januari gasloos. Donorstaal past in dit plaatje. Door te bouwen met donorstaal doe je geen aanspraak op grondstoffen en worden afvalstromen beperkt.”

De term dekt aardig de lading. Waar de term ‘donornier’ aangeeft dat de nier van de ene persoon wordt overgeplaatst naar de andere persoon, zodat deze laatste er weer mee verder kan leven, gaat het bij donorstaal in essentie hetzelfde. “De kwaliteit van materiaal, zowel de chemische als de mechanische eigenschappen en de laszwaartes liggen al vast in het donorstaal”, vertelt Klijn. “Echter moeten deze door onderzoek worden vastgesteld. Vervolgens kan worden onderzocht in hoeverre deze aansluiten op het nieuwe project. Daarnaast moet het nieuwe ontwerp zodanig zijn, dat de staalelementen zoveel mogelijk intact kunnen blijven of met kleine aanpassingen op een slimme manier kunnen worden hergebruikt.”

“Dit vraagt om een andere manier van kijken naar bouwelementen”, vult Gino Obdam, commercieel directeur van Vic Obdam, aan. “Door een bouwelement zoveel mogelijk intact te houden, behoudt het zijn financiële waarde en is het de meest duurzame oplossing. Maar waar vind je het passende project? Dat maakt netwerken tot een essentieel onderdeel. Je moet weten waar in de omgeving gesloopt en gebouwd gaat worden. Hoe eerder je aanhaakt bij een project, hoe groter de kans op een hoog percentage donorstaal.”

Een aansprekend project met donorstaal is het gebouw op de campus in Leiden: Biopartner 5. De opdrachtgever zag het gebouw al voor zich, toen hij 170 ton staal gedoneerd kreeg van een gebouw enkele honderden meters verderop. “Hierop moesten alle partijen schakelen”, vertelt Klijn. “Architect, constructeur en aannemer moesten hun traditionele werkwijze achter zich laten en zoeken naar passende mogelijkheden. Dat ging echt niet vanzelf, maar het heeft een prachtgebouw opgeleverd, klaar voor de volgende ronde van hergebruik. Bovendien hebben alle partners aangegeven dat zij in de toekomst in dezelfde lijn willen doorgaan.”

Volgens Klijn en Obdam telt elke stap. Zo kunnen nieuwe staalelementen vanaf vandaag worden voorzien van een materiaalpaspoort waarin de eigenschappen zijn vastgelegd, zodat ze klaar zijn voor circulariteit in de toekomst. Ondernemers in de bouwsector – met name sloopbedrijven – kunnen elkaar op de hoogte houden van aankomende projecten en hun intenties uitspreken. Architecten kunnen op zoek gaan naar vrijkomende materialen, voordat zij naar de ‘tekentafel’ lopen. “We komen graag in contact met partijen die hiermee bezig willen zijn. Door de krachten te bundelen, kunnen we donorstaal 100% herbruikbaar maken.”