Duurzaam beton herstel van bruggen is geen utopie!

Beton is een sterk en duurzaam bouwmateriaal dat veelvuldig toegepast wordt voor de constructie van bruggen, tunnels en brugkelders. Dit beton is echter ook onderhevig aan veroudering en kan onder invloed van uitwendige factoren schade oplopen.

Heel wat bruggen in België vertonen schade en zijn dringend aan herstelling toe. Betonschade aan bruggen en brugkelders ontstaat vooral door uitwendige invloeden zoals carbonatatie, waterinfiltraties, chlorides van dooizouten of in een maritieme omgeving, mechanische belasting, …. Betonschade kan, mits het volgen van de juiste herstelmethode, op een duurzame wijze hersteld worden. Mits een extra bescherming na herstelling wordt de levensduur van deze constructies aanzienlijk verlengd.

De afvoer van sloopafval en het produceren en aanvoeren van nieuw beton zorgt voor erg veel CO2-uitstoot. Daarom draagt een duurzaam betonherstel in hoge mate bij aan een beter milieu en klimaat.

FEREB vzw is de Belgische Federatie van specialisten in betonherstelling, -versteviging en -bescherming. Samen met haar leden ijvert zij reeds jaren voor een duurzaam betonherstel. Ook ontwikkelde zij een stappenplan gebaseerd op de norm NBN 1504.

Een duurzame betonherstelling start met een vooronderzoek of diagnose, uitgevoerd door een architect of gespecialiseerd studiebureau. Deze voorstudie is noodzakelijk om de omvang en vooral de oorzaak van de schade te bepalen. Ze omvat naast een visuele controle ook enkele eenvoudige proeven zoals het bepalen van de diepte van de wapening, de meting van de hardheid van het beton en een test op aanwezigheid van gecarbonateerd beton. Indien noodzakelijk kunnen op basis van staalnames nog diepgaandere proeven worden uitgevoerd door een gespecialiseerd laboratorium op bijvoorbeeld de aanwezigheid van chlorides.

Zodra de oorzaak en omvang van de schade in kaart gebracht is, kan een bestektekst worden opgesteld. Hierin wordt de herstelmethode vastgelegd en worden de geschikte herstelmortels, met CE-label en bij voorkeur met het Benor certificaat, gedefinieerd. Daarbij wordt meteen ook gekeken naar welke bescherming voorzien moet worden om toekomstige schade te vermijden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan kathodische bescherming.

De herstellingen dienen met zorg uitgevoerd te worden door ervaren en bij voorkeur Benor gecertificeerde aannemers. Deze gecertificeerde arbeiders volgden hiervoor immers een theoretische en praktische opleiding ‘duurzaam betonherstel’ bij BCCA.

Betonherstelling start met het verwijderen van de losgekomen delen. Dit gebeurt door het manueel weghakken, meestal met een pneumatische hamer en meer en meer ook middels hydrodemolition. Vervolgens wordt de wapening ontroest en zo nodig behandeld met een hechtmortel. Tot slot wordt de geschikte herstelmortel manueel of machinaal aangebracht en nadien gladgestreken.

De aannemer zal tijdens en na het uitvoeren van de werken de nodige controles uitvoeren. Voor gecarbonateerd beton dient bijvoorbeeld gecontroleerd te worden of het beton rond de gecorrodeerde wapening voldoende diep is verwijderd (tot achter de wapening). Deze controle gebeurt aan de hand van een fenolftaleïneproef. Ook de hechting van de herstelmortel aan het bestaande betonoppervlak dient getest te worden.

Om de levensduur van herstelde betonconstructies als bruggen, brugkelders en tunnels te verlengen, brengt men bij voorkeur een bescherming aan in de vorm van een coating of impregnatie. Zo beschermt men het betonoppervlak tegen bijvoorbeeld indringing van vocht, inwerking van chemische stoffen, slijtage of brand. Bruggen die blootgesteld zijn aan dooizouten en brugkelders in maritieme omgevingen zijn veelal aangetast door chloriden. Hier voorziet men vaak kathodische bescherming. Tijdens de herstellingswerken brengt men opofferanodes aan op de ontroeste wapening. Ook de technologie van kathodische bescherming met opgelegde stroom wordt vaker toegepast. Dankzij de technologie van kathodische bescherming kan men de levensduur van de betonconstructie met meer dan 25 jaar verlengen.

Ten slotte zorgt permanente monitoring en onderhoud van de herstelde betonconstructies voor een lange levensduur.

Neem dan contact met de gespecialiseerde leden van FEREB vzw voor een diagnose, het opmaken van een bestektekst en de uitvoering van de betonherstelling en -bescherming. U vindt de ledenlijst terug op
de website.

Neem dan deel aan de seminaries op 23 mei (hydrodemolition) en 16 juni (kathodische bescherming).  Voor het programma en inschrijvingen kunt u terecht op de website.