Herbruikbaarheidsscan: ‘duurzame’ aanvulling op IAK

Sinds jaar en dag is Nebest betrokken bij het uitvoeren van de Instandhoudingsadvisering Kunstwerken (IAK) voor Rijkswaterstaat. In het kader van de Rijksbrede doelstelling om in 2050 circulair en klimaatneutraal te werken, ontwikkelde Nebest binnen het consortium Closing The Loop de Herbruikbaarheidsscan. Een tool waarmee de herbruikbaarheid van bestaande objectonderdelen van kunstwerken heel efficiënt en grotendeels parallel aan de reguliere instandhoudingsinspecties bepaald kan worden. Op die manier kunnen kansen voor hoogwaardig hergebruik vroegtijdig worden gesignaleerd.

Naar aanleiding van de SBIR-oproep Circulaire Viaducten zet consortium Closing The Loop, bestaande uit Nebest, Antea Group, GBN Groep en Strukton Civiel in samenwerking met Rijkswaterstaat, een volgende stap richting een circulaire en klimaatneutrale infrastructuur. Hier valt nog een wereld te winnen. Ruim 70% van de bestaande kunstwerken wordt namelijk gesloopt met de traditionele sloopkogel, ook nog eens (ruim) vóór het einde van de technische levensduur. Het beton belandt vervolgens veelal als fundatiemateriaal onder een weg. “Dat is niet bepaald duurzaam, maar diep downcyclen”, zegt Wouter van den Berg, New Business Manager bij Nebest. “Binnen het consortium Closing the Loop geloven wij erin dat bestaande kunstwerken een tweede leven verdienen in de vorm van nieuwe kunstwerken.” 

Vanuit de reguliere instandhoudingsinspecties inspecteert Nebest jaarlijks een groot aantal kunstwerken. “We brengen daarbij vooral risico gestuurd de onderhoudsbehoefte in kaart. We checken dan of er onbeheersbare risico’s zijn die extra aandacht behoeven”, legt Van den Berg uit. “Hoe mooi zou het zijn als je gelijktijdig informatie kan ophalen over de herbruikbaarheid? Een circulaire infrastructuur valt of staat namelijk met de kennis van het huidige areaal. Er is best veel kennis, maar versnipperd en niet in handige datasystemen gevangen. Het areaal is net als een grote doos met legoblokken waarmee je prima kunt (her)bouwen. Het probleem is dat we niet exact weten waar zich welk blokje bevindt, wat de kwaliteit ervan is, wat de constructieve eigenschappen zijn en wanneer het beschikbaar komt. Met de Herbruikbaarheidsscan zorgen we voor een geordende set aan legoblokken, zodat deze materialen en onderdelen snel en efficiënt inzetbaar zijn voor een tweede leven.” 

Belangrijk uitgangspunt bij de ontwikkeling van de Herbruikbaarheidsscan was de verankering in de huidige methodieken voor instandhoudingsinspecties. “De Herbruikbaarheidsscan is in onze inspectiesoftware geïntegreerd”, zegt Christian Rademaker, Data Engineer en Innovatiemanager bij Nebest. “Hierin is een hiërarchische structuur aangemaakt waarbij je per onderdeel de losmaakbaarheid, de restlevensduur, de constructieve eigenschappen en de kwaliteit kan bepalen. Voor het vastleggen van de paramaters hebben we gebruikgemaakt van de decompositie uit de NEN 2767 en kennis uit onder andere het platform CB23. De datastructuur is bovendien zodanig gekozen dat deze eenvoudig uitgewisseld kan worden met derden, zoals de Nationale Bruggenbank en het Madaster. Dit is essentieel om hergebruik te stimuleren.”

De Herbruikbaarheidsscan is beslist niet het tiende platform in de rij dat zich profileert als materialenpaspoort, benadrukt Van den Berg. “Wij zetten de scan in om informatie die relevant is voor hergebruik te verzamelen. Om er op die manier voor te zorgen dat men daadwerkelijk met hergebruik aan de slag kan gaan. In oktober gaan we voor Rijkswaterstaat tien kunstwerken inventariseren met de Herbruikbaarheidsscan en werken we toe naar een geïntegreerde aanpak met de IAK om deze volgend jaar bij het nieuwe contract definitief in te zetten.”