Platform over beton en staal in de bouw
Hoe toon je aan dat een bouwwerk voldoet aan de eisen van de Wkb?
Professionele kwaliteitsborgers controleren of het bouwplan aan de bouwtechnische eisen voldoet.

Hoe toon je aan dat een bouwwerk voldoet aan de eisen van de Wkb?

In 2022 wordt de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen van kracht. De Wkb moet de kwaliteit van bouwprojecten verbeteren en de rechtspositie van de consument versterken. Nu wordt de kwaliteit van bouwplannen nog getoetst aan de hand van het projectplan. Voldoet dit plan aan de kwaliteitseisen van het Bouwbesluit en de eisen van Ruimtelijke Ordening, dan wordt de bouwvergunning afgegeven. Onder de Wkb moeten partijen echter bewijzen dat het opgeleverde bouwwerk voldoet aan de voorschriften. Een forse verandering voor bevoegd gezag, bouwondernemers en consument/opdrachtgever.

Met de introductie van de Wkb en Omgevingswet worden ook de aansprakelijkheid en bewijslast van de bouwer aangepast in het Burgerlijk wetboek. Als bouwwerken gebreken vertonen is de bouwer hiervoor aansprakelijk, ook na oplevering. De bouwer heeft hierbij de bewijslast. Hij moet kunnen aantonen dat hij goed werk heeft geleverd en niet aansprakelijk is voor de schade. De bouwer, en met hem zijn onderaannemers en toeleveranciers, zullen deze bewijslast dus goed moeten managen. KOMO-certificaten en KiK (KOMO instrument Kwaliteitsborging) helpen hierbij.

Bouwpartijen moeten per project vastleggen hoe de kwaliteit geregeld is.

Verbetering rechtspositie consument

“De behoefte aan kwaliteitsborging in de bouw bestaat al lang”, weet Ton Jans, directeur van KOMO. “De aanleiding om de Wkb nu in te voeren, komt voort uit de behoefte om de rechtspositie van de consument en het vergunningstraject te verbeteren. Consumenten die worden geconfronteerd met fouten in hun bouwproject staan nu nog behoorlijk zwak. Het huidige vergunningentraject blijkt onvoldoende de kwaliteit van de uitvoering te garanderen. Met de invoering van de Wkb staat de consument sterker en door de verandering in het Burgerlijk wetboek zal de bouwer moeten aantonen dat hij goed werk heeft geleverd.”

Kwaliteitsborging door gekwalificeerde kwaliteitsborgers

Daarnaast wordt het traject van toezicht op ontwerp en realisatie van het bouwwerk geprivatiseerd. Voor veel bouwwerken, voor gevolgklasse 1 vanaf 1 juli 2022, wordt het toezicht op ontwerp en realisatie conform het Bouwbesluit uitgevoerd door gekwalificeerde kwaliteitsborgers. De kwaliteitsborger is verantwoordelijk voor een risicobeoordeling en borgingsplan, waarin is aangegeven hoe risicogestuurd toezicht wordt gehouden op de realisatie van het bouwwerk. Bij een positieve beoordeling geeft de kwaliteitsborger een verklaring af dat het gerechtvaardigde vertrouwen bestaat dat het bouwwerk voldoet. “KOMO-certificaten vergemakkelijken dit werk”, vertelt Jans. “De bouwer die werkt met gecertificeerde producten, processen en diensten hoeft hiervan de kwaliteit niet meer aan te tonen. Hij heeft zijn bewijslast op orde.”   

Bij producten of processen van onvoldoende kwaliteit verwijst de tool naar gecertificeerde producten en processen.

KOMO, een deskundige partij

KOMO (Keuring en Onderzoek Materialen Openbare werken) blijkt de aangewezen partij om zich met de nieuwe methode van kwaliteitsborging in de bouw bezig te houden. De stichting is opgericht in 1962 onder auspiciën van VNG en Directeuren publieke werken en heeft sindsdien ruim 400 BRL’s en 6.200 kwaliteitsverklaringen afgegeven. Jaarlijks steekt de stichting er zo’n 75.000 mandagen in om met behulp van audits, inspecties en testen de kwaliteit van producten en processen vast te stellen. Jans: “Het beoordelen van kwaliteit zit in ons DNA. Als een product of proces KOMO-gecertificeerd is, is de kwaliteit hiervan deskundig, onafhankelijk en aantoonbaar bewezen.”

KiK-tool

Bij invoering van de Wkb worden onafhankelijke gekwalificeerde kwaliteitsborgers ingeschakeld. Voor hen is het KOMO instrument Kwaliteitsborging (KiK) ontwikkeld. Onderdeel hiervan is de KiK-tool, een softwareapplicatie specifiek ingericht voor de Wkb en beschikbaar voor kwaliteitsborger, ontwerper en bouwer. Met deze tool worden mogelijke risico’s tijdens het bouwproces, de omvang ervan en de relevante beheersmaatregelen gestructureerd en gedocumenteerd. Hiermee is de basis voor een efficiënte borging gelegd. De tool maakt bovendien zichtbaar wat de bouwer kan doen om de risico’s te managen en de bewijslast vorm te geven. De tool heeft een directe link naar alle BRL’s en certificaten van producten en processen, waarmee dossiervorming (bewijslast) effectief en efficiënt kan worden ingevuld.

Onder de Wkb moeten partijen ook bewijzen dat de uitvoering voldoet aan de voorschriften.

Impact voor veel partijen

Samenvattend heeft de Wkb grote impact voor veel partijen. Bouwpartijen die straks 20 jaar aansprakelijk zijn voor de geleverde kwaliteit, moeten per project vastleggen hoe de kwaliteit geregeld is. Dat vraagt om dossiers die op orde zijn. “Grote bouwers hebben hiervoor nu al speciale managers aangesteld”, weet Jans, “maar voor kleinere partijen is dit een pittige belasting. Ook gemeentes zullen hun processen opnieuw moeten inrichten. Het ministerie van Binnenlandse Zaken zal de bouwsector moeten enthousiasmeren om nog meer proefprojecten te starten. Deze moeten immers aantonen dat het systeem gaat werken.”

Jans realiseert zich dat het te kort door de bocht is om bouwers en leveranciers nu maar te verplichten om hun producten, processen en systemen te certificeren. Goed is immers goed, met of zonder certificaat. “Maar hoofdaannemers zullen hun wettelijke bewijslast doorschuiven naar hun toeleveranciers”, waarschuwt hij. “Zij zullen toeleveranciers die de bewijslast van hun producten en processen op orde hebben, een preferente marktpositie geven. Leveranciers moeten zich hiervan bewust zijn.”   

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details