Innovatieve Amstelveenlijn transformeert naar Amsteltram

De Amstelveenlijn, de voormalige sneltram 51, was bij de ingebruikname in 1990 zijn tijd ver vooruit. Dat is gelijk ook zijn manco gebleken. De combinatie tussen een sneltram en metro was een innovatieve oplossing, maar de afgelopen dertig jaar toch behoorlijk gevoelig voor storingen. Ook de verkeersveiligheid rondom de lijn liet te wensen over. Reden voor een grootschalige vernieuwingsoperatie in een uiterst kort tijdsbestek van pakweg twee jaar. Een gesprek met Rob Ellermeijer, wethouder van de gemeente Amstelveen, over de (technische) uitdagingen van de nieuwe Amsteltram.

De voormalige sneltram 51 tussen Westwijk en station Amsterdam Zuid wordt omgebouwd naar een veilige, snelle en betrouwbare tramverbinding. De vernieuwing vindt plaats in opdracht van de Vervoerregio Amsterdam en wordt gerealiseerd door Metro en Tram van de gemeente Amsterdam. Hoofdaannemer is VITAL, een samenwerkingsverband van de VolkerWessels-ondernemingen Van Hattum en Blankevoort, VolkerRail en KWS. De vernieuwingsoperatie kost 300 miljoen euro. Daarvan betalen de Vervoerregio Amsterdam en de gemeenten Amstelveen en Amsterdam 225 miljoen euro. De resterende 75 miljoen euro wordt betaald door het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

In slechts zes weken tijd, waarin er geen trams 5 en 6 reden, zijn de onderdoorgangen bij Kronenburg én Zonnestein gerealiseerd.

Complicaties

Het bleek toch niet het ‘ei van Columbus’, de combinatie van een sneltram en metro voor de Amstelveenlijn. “In Amsterdam reed de 51 als metro om vervolgens in Amstelveen vanaf Buitenveldert als sneltram verder te gaan”, begint Ellermeijer. “Dat bracht de nodige complicaties in de voeding met zich mee, de bovenleiding ‘klapte’ er dan ook regelmatig uit. Omdat een metro breder is dan een sneltram, werd de 51 met een extra treeplank uitgerust. Ook die techniek bleek gevoelig voor storingen. Komt nog bij dat de 51 vaak overvol zat en dat de verkeersveiligheid niet optimaal was met verschillende gelijkvloerse kruisingen. Na de vernieuwingsoperatie transformeert lijn 51 naar de Amsteltram met drie ongelijkvloerse kruisingen en minder haltes. Rails, wissels, bovenleidingen en technische systemen worden eveneens vernieuwd of voorzien van groot onderhoud. Al met al garanderen we straks een betrouwbare en hele snelle verbinding vanuit Amstelveen naar Amsterdam Zuid. Van daaruit kunnen reizigers onder andere overstappen op de Noord/Zuidlijn naar Amsterdam Centraal.”

Na de vernieuwingsoperatie transformeert lijn 51 naar de Amsteltram met drie ongelijkvloerse kruisingen en minder haltes.

IJsco

De hele vernieuwingsoperatie duurt dus pakweg twee jaar. De eerste schop ging in het najaar van 2018 in de grond en de Amsteltram moet eind 2020 operationeel zijn. “We hebben nadrukkelijk voor zo’n korte periode gekozen om de overlast zo beperkt mogelijk te houden”, vervolgt Ellermeijer. “Dat is ook de reden geweest dat we afgelopen zomer zoveel mogelijk werkzaamheden hebben gepland die de doorstroming enigszins vertragen. In slechts zes weken tijd, waarin er geen trams 5 en 6 reden, zijn de onderdoorgangen bij Kronenburg én Zonnestein gerealiseerd. Kwestie van een strakke planning en een naadloze uitvoering. Overigens ook ten aanzien van de werkzaamheden buiten die periode, want de tramlijnen 5 en 6 rijden gewoon op een traject dat ingrijpend verbouwd wordt. Er zijn dan ook extra maatregelen getroffen als het gaat om de veiligheid. Een goede communicatie en afstemming met stakeholders is daarin cruciaal. Daarop hebben we veel complimenten ontvangen, ook vanuit de omgeving. De waardering voor datgene wat er gebeurt is heel groot. Buurtbewoners trakteerden de bouwvakkers tijdens de zomerhitte regelmatig op een ijsco.”

Rob Ellermeijer, wethouder gemeente Amstelveen.

Inzet van Smart Mobility

Ook de afstemming en samenwerking tussen de Vervoerregio Amsterdam, de gemeente Amsterdam, de gemeente Amstelveen, hoofdaannemer VITAL, de projectorganisatie, enz. verloopt soepel. “We hebben intensief overleg en weten elkaar naadloos te vinden, zodat er snel geschakeld kan worden bij eventuele onvoorziene omstandigheden”, zegt Ellermeijer. Uniek is ook het Local Traffic Control-systeem (LTC). “Als gemeente Amstelveen hebben we nadrukkelijk ingezet op de bereikbaarheid. Het LTC-systeem is aangesloten op Google Maps, Flitsmeister en andere navigatiesoftware en ‘navigeert’ mensen van A naar B, rekening houdend met opbrekingen en wegafsluitingen. Zo proberen we de renovatie zo soepel mogelijk te laten verlopen.”