Nieuwe onderdoorgang voor betere doorstroom en meer veiligheid

In opdracht van ProRail bouwt aannemerscombinatie Mobilis-Hegeman momenteel de spooronderdoorgang Ouddiemerlaan in Diemen. De oude spoorwegovergang zorgde voor gevaarlijke situaties en oponthoud voor het verkeer. De bouw ging in augustus 2020 van start en het project wordt begin 2023 opgeleverd. 

De Ouddiemerlaan is een belangrijke ontsluitingsweg voor Diemen, dat is omgeven door veel wegen en sporen. Luuk van Hengstum, projectmanager bij ProRail: “In de oude situatie was er een overweg met aan weerszijden een perron van station Diemen. Dit leverde beperkingen op voor het treinverkeer en vertraging voor het wegverkeer. Daarom is besloten deze overweg te vervangen door een  onderdoorgang. Er was geen ruimte voor verplaatsen en de gemeente wil het gebied verder ontwikkelen. Daarom komt de onderdoorgang op de plek waar de bestaande overweg lag.”

Bij zo’n groot project spelen verschillende belangen. Zo zijn naast ProRail ook de gemeente, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de NS betrokken. De plannen werden samen met een ingenieursbureau verder uitgewerkt. Van Hengstum: “Er heeft een aanbesteding plaatsgevonden en in de zomer van 2020 konden we het project gunnen aan de combinatie Mobilis-Hegeman, die veel ervaring heeft met dit soort projecten. Kunstwerken, noemen wij dat. Zij vroeg de vergunningen aan en startte met de aanleg van een nieuw P+R-terrein en het verplaatsen van de overweg. Hiervoor moest ook een slingerweg worden aangelegd. Vervolgens is het spoordek gebouwd en ingereden tijdens een buitendienststelling van het spoor en werd gestart met de bouw van de tunnel. Tot slot volgt nog de afwerking met liften, fietsenrekken, tegels en bankjes en een ecologische zone langs het spoor. Begin 2023 wordt de nieuwe onderdoorgang in gebruik genomen.”

De start van het project viel ongeveer gelijk met het moment dat corona in ons land opdook. Jaap van Beek, projectmanager van uitvoerend aannemerscombinatie Mobilis/Hegeman: “Vooral in de voorbereidings- en ontwerpfase had het thuiswerken aanzienlijke impact. We zijn er trots op dat we deze fase toch goed konden doorlopen. In de uitvoering spelen deze uitdagingen minder een rol.”

De nieuwe onderdoorgang heeft ook een stationsfunctie. Er komen perrons, een stationsplein, liften, trapopgangen en poortjes van NS inclusief bekabeling en beveiliging. Om te zorgen voor een mooie, groene helling, worden de tunnelbakken buiten het spoor verbreed. In de onderdoorgang komen twee rijstroken, een fietspad en een voetgangerspad. Van Hengstum: “Het werd steeds drukker op die lijn en er moet veel schoolgaande jeugd oversteken, dus dat zou voor onveilige situaties kunnen zorgen. Daarom de keuze voor een onderdoorgang.”

Om overlast voor weggebruikers en treinreizigers te voorkomen, werden tijdelijke voorzieningen aangebracht tijdens drie buitendienststellingen van een weekend. Van Beek: “Op die momenten werd de overweg verplaatst na het slopen van het perron, de perronkap en de geluidschermen. Ook werden bouwkuip en palen aangebracht onder het spoor en werd het spoordek op zijn plek gereden. Onze partner Volker Rail verzorgde in die weekenden al het spoorwerk en alle werkzaamheden rond kabels en leidingen, inclusief het verplaatsen van de technische ruimte. We waren dan met ongeveer honderd mensen tegelijk aan het werk. Dat zijn wel spannende en belangrijke momenten: de trein moet op maandagochtend toch weer kunnen rijden. Als projectteam zijn wij er trots op dat we dit succesvol hebben doorlopen en ook ProRail was erg tevreden. Door de bijzonder goede voorbereiding verliep dit soepel.”

Afgelopen september werd gestart met de bouw van de tunnel zelf. Van Beek: “We lopen structureel op schema en dat voor een project met een looptijd van drie jaar van gunning tot oplevering. Ook met de leveringen van materiaal hebben we geen problemen. We bereiden zaken goed voor en bestellen op tijd.”   

Duurzaamheid speelt een grote rol in de bouw. Bij dit project kwam subsidie vrij voor duurzaam beton. Van Hengstum: “De aannemer had ervaring met duurzaam geopolymeerbeton, maar dat was nog niet uitontwikkeld. We gebruiken de subsidie om op dit project geopolymeerbeton te testen conform de nieuwe conceptrichtlijnen voor bindmiddelen. Uiteindelijk wordt dit type beton dan ook inzetbaar voor andere partijen, waardoor zij ook hoger scoren op het gebied van milieu-eisen. Ik verwacht dat dit binnen enkele jaren een gangbare betonsoort voor onze werken is.”

Duurzaam beton dus, waarin cement is vervangen door geopolymeren, die dezelfde functie hebben als cement. Het winnen en produceren van cement is immers hoog milieubelastend. Toch zit er één minpuntje aan deze innovatieve oplossing, vertelt Van Beek. “Het lastige aan geopolymeerbeton is dat het minder snel uithardt, waardoor de bekisting langer moeten blijven staan. Gewoonlijk kun je die na twee dagen weghalen, in dit geval na vier. Ook kun je de gestorte vloer pas later belasten met voertuigen, waardoor de logistiek wordt beïnvloed. Beide betonsoorten zijn wel na 28 dagen volledig uitgehard. In dit project passen we het toe in de bovenste vloermoot.” 

Vooralsnog zijn beide partijen erg tevreden over de samenwerking. Voor Mobilis-Hegeman is het ook niet de eerste keer dat ze zo’n project oppakt. Eerder realiseerde de combinatie onder meer onderdoorgangen in Assen, Bilthoven, Heiloo en Elst. Van Beek: “Ik ben erg trots op mijn team en de samenwerking met ProRail. We leveren hier kwaliteit en werken veilig en op tijd. Ook vanuit de omgeving krijgen we geen klachten, mede door de goede communicatie van ProRail.”