Onderdoorgang A2/N2: Sluitstuk in gebiedsontwikkeling Eindhoven Noordwest

In Eindhoven Noordwest wordt al 5,5 jaar flink aan de weg ‘getimmerd’ voor een betere doorstroming en bereikbaarheid van onder andere de Brainport Industries Campus (BIC), bedrijventerrein GDC Acht en Eindhoven Airport. Zowel met de auto, fiets als het openbaar vervoer. Momenteel werken de gemeente Eindhoven en Strukton, samen met partners, aan de derde en laatste fase met als huzarenstuk de onderdoorgang van de nieuwe weg onder de A2/N2. Afgelopen zomer werden de ‘tunnelmoten’ succesvol ingereden. Samen met wethouder Stijn Steenbakkers (gebiedsontwikkeling Eindhoven Noordwest en Brainport), projectmanager Sjaak Gerritsen (Strukton) en projectleider Hendrik-Jan Vennix (gemeente Eindhoven) maakten we de eerste meters door de nieuwe onderdoorgang.

“De gemeente Eindhoven heeft Eindhoven Noordwest, net als bijvoorbeeld het Spoorzonegebied met o.a. Internationale KnoopXL, aangemerkt als een strategische ontwikkelingslocatie”, begint Steenbakkers. “Als wethouder ben ik verantwoordelijk voor de ontwikkeling van deze gebieden. Eindhoven Noordwest is in die zin bijzonder, omdat hier een aantal strategische functies bij elkaar komt. Het vliegveld, GDC Acht én de ontwikkeling van de Brainport Industries Campus (BIC) 1, waar diverse hightech (maak)bedrijven samen met het onderwijs onder één dak werken aan de economie van morgen. In november 2022 heeft de Eindhovense gemeenteraad de eerste stappen voor de uitbreiding van BIC 2 goedgekeurd, wat maakt dat er nog eens 225.000 m2 bijkomt, waar het Brainport bedrijfsleven en onderwijsinstellingen kunnen werken aan innovatieve en hightech oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen op bijvoorbeeld het gebied van zorg, mobiliteit en energie. Aan de andere kant is er ook veel oog voor groen en natuurontwikkeling. Zo doorkruist het Stadsbos Eindhoven Noordwest en zullen we in de toekomst het 142 hectare grote landgoed De Wielewaal openstellen voor het publiek. Met recht dus een bijzonder gebied, dat zich ook wel laat omschrijven als de regio van ‘kip tot chip’.”

De gebiedsontwikkeling van Eindhoven Noordwest vormt volgens Vennix een van de grootste infrastructurele uitbreidingen sinds begin jaren zestig. Steenbakkers vult aan: “Het is belangrijk dat we investeren in de bereikbaarheid van onze stad. Dit project is cruciaal voor de ontsluiting van het gebied en het verminderen van de filedruk op de A2/N2 en A58, alsmede het ontlasten van de Anthony Fokkerweg. Naast het auto- en vrachtverkeer staat in de gebiedsontwikkeling ook het stimuleren van duurzaam vervoer (bijvoorbeeld de fiets en openbaar vervoer) centraal. Bereikbaarheid wordt multimodaal bekeken. De aanleg van de fietsbrug over de A2/N2, een fietstunnel onder de Anthony Fokkerweg in eerdere fasen en de komst van HOV3, de derde Hoogwaardig Openbaar Vervoerlijn in Eindhoven, zijn daar mooie voorbeelden van. Het project Wegenstructuur Eindhoven Noordwest wordt gefinancierd door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de provincie Noord-Brabant, de gemeente Eindhoven en de gemeente Oirschot.” 

Strukton is verantwoordelijk voor de uitvoering van de derde en laatste fase, in een bouwteam met de gemeente Eindhoven. “Het project behelst het realiseren van de onderdoorgang van een nieuwe weg onder de A2/N2 tot aan de rotonde op bedrijventerrein GDC Acht”, vertelt Gerritsen. “Bij de uitvraag ‘zat’ weliswaar een referentieontwerp van de onderdoorgang, maar het bood wel de mogelijkheid om met een alternatief te komen. We hebben het oorspronkelijke plan van een wand-/dakmethode omgebogen tot het inrijden van prefab elementen. Met deze hinder-gestuurde incentive is ons het project gegund. Door vervolgens ook nog eens slim te faseren, bleef verkeer in twee richtingen over de A2 altijd mogelijk.” Strukton heeft daartoe zowel aan de west- als oostzijde van de A2/N2 een bouwplaats ingericht en daar twee tunnelmoten voorgebouwd. “De vier moten waren tussen de 21 en bijna 30 meter lang, allemaal 12 meter breed en hadden een gewicht van zo’n 1.300 tot 1.900 ton”, weet Vennix. “Midden in de zomervakantie van 2022 zijn de tunneldelen ingereden.”

Het inrijden van de vier tunneldelen was absoluut het technische hoogtepunt van het project. “Allereerst werd de capaciteit op de A2/N2 gehalveerd in een tijdelijk verkeerssysteem, waarbij tijdens de werkzaamheden gedurende 3,5 week in beide richtingen de helft van de in totaal 15 rijstroken open bleven”, legt Gerritsen uit. “Vervolgens zijn we aan de westkant begonnen met het opbreken van de rijksweg en het ontgraven van het tracé om de twee tunnelmoten te ontvangen. De toerit is voorzien van een zand-voor-zandbed, gevlakt en genivelleerd om beide delen achtereenvolgens op een platform van SPMT’s naar beneden te rijden en in positie te brengen. Een precisieklus, want de SPMT was niet bij machte om het hoge gewicht weer achteruit (lees: bergop) te bewegen.” In acht dagen tijd (24 uur per dag, met een team van 100 mensen) werd de klus geklaard en was alles weer aangevuld om het verkeer over de eerste twee tunnelmoten te laten rijden. Daarna was de oostkant aan de beurt. “Dezelfde werkzaamheden, maar dan in spiegelbeeld. En we hadden een dag langer de tijd”, zegt Gerritsen. “Het meest spannende moment vormde in deze fase natuurlijk de ‘passing’ van de derde tunnelmoot. Ook hier konden we met de SPMT niet achteruit bewegen. Gelukkig bleken die ‘zorgen’ ongegrond, want het paste als gegoten.”

Door af te wijken van het referentieontwerp heeft het verkeer slechts 3,5 week enige hinder ondervonden van de bouw van de onderdoorgang. “Een enorm verschil met de initiële methode, waarbij ruim een jaar een tijdelijk verkeerssysteem opgezet zou moeten worden”, zegt Vennix. “Aan die fasering ging overigens wel een intensief voorbereidingstraject vooraf. Enerzijds om de omgeving en stakeholders te informeren, maar ook om het vakantieverkeer te ‘bereiken’ en tijdig om te leiden. De 60 minuten vertraging, zoals berekend in onze modellen en als mogelijke verwachting gecommuniceerd naar de ‘buitenwereld’, is niet opgetreden.” Steenbakkers: “Het verdient een groot compliment naar alle betrokken partijen. We waren een beetje gespannen over het effect van het deels afsluiten van één van de belangrijkste hoofdaders van Nederland midden in de zomervakantie. Maar het is allemaal vlekkeloos verlopen en ook nog eens vóór op planning. Het verkeer heeft er nauwelijks last van gehad. Echt vakmanschap.”

Momenteel is Strukton bezig met de afbouw van de onderdoorgang en het aanleggen van de wegconstructie. De weg wordt aangesloten op de bestaande rotonde op bedrijventerrein GDC Acht. Zo ontstaat een betere verbinding met de op- en afritten naar de A58 in Best en is het bedrijventerrein minder afhankelijk van alleen de A2/N2. De onderdoorgang van de A2/N2 en daarmee de eindoplevering van de derde en laatste fase van de weginfrastructuur in Eindhoven Noordwest wordt naar verwachting eind september a.s. officieel geopend.