Paleisbrug: meer dan een emotionele verbinding

De Paleisbrug in Den Bosch is een verhoogd park en fiets-/voetgangersbrug ineen. De brug vormt een 250 meter lange verbinding over het spoor tussen het historisch centrum van Den Bosch en het Paleiskwartier. Nooit eerder werd een soortgelijke brug over het spoor gebouwd. De bijzondere brug in weervast staal heeft onlangs de Nationale Staalprijs 2016 in de wacht gesleept in de categorie Infrastructuur. De jury spreekt van een constructieve expressie die met overtuiging zijn primaire functionaliteit overstijgt. Ook roemt de jury de technische vondsten.

Het ontwerp van de brug komt van de hand van Benthem Crouwel Architects, de staalconstructie is door Jos van den Bersselaar Constructie verzorgd. “De constructie in cortenstaal is niet bepaald gebruikelijk voor een brug van deze afmeting”, weet Hans van den Bersselaar. “Daarnaast heeft de brug ook nog een tuin op z’n rug, geïnspireerd door de bekende High-Linebrug in Manhattan, New York.” Het is dus meer dan alleen een verbinding, maar ook een plek waar mensen kunnen wandelen en op een bankje kunnen uitkijken over het spoor. Aan beide zijden van de brug zit een lift die doet denken aan een tandradbaan; de liften gaan hier namelijk schuin omhoog.

Jos van den Bersselaar heeft de brug in moten geproduceerd op de productielocatie in Udenhout. “Onze productielocatie ligt niet aan het water; alle moten moesten over de weg getransporteerd kunnen worden”, zegt hij. “Op een werkterrein naast het spoor zijn de moten vervolgens aan elkaar gelast. Omdat dit in de winterperiode plaatsvond, was er een compleet wind- en waterdicht werkterrein ingericht, inclusief tent, verwarming, stroomvoorzieningen en beveiliging. We hebben zo een aantal weken ‘gekampeerd’ in Den Bosch, waarbij dag en nacht werd gewerkt. Eenmaal aan elkaar gekoppeld is het 57 meter lange en 360 ton zware spoorkruisende deel in één buitendienststellingsweekend ingehesen.”

De aanbruggen zijn constructief ontworpen met een stalen kokervorm en een gewapende betonnen vloer die samen een geheel vormen. De brug heeft een totaal gewicht van ongeveer 1.350 ton staal. Van den Bersselaar: “Omdat weervast staal gevoelig is voor permanente vochtbelasting, zijn alle delen zo ontworpen en geproduceerd dat indringend vocht de constructie meteen weer kan en zal verlaten. Daarnaast is de verharding op de brug voorzien van lage temperatuur vloerverwarming, die in de zomer als enorme zonnecollector fungeert en via een warmtepomp en een bestaande warmtekoudeopslag energie levert aan de omliggende wijk.”

Van den Bersselaar is blij dat de Paleisbrug gehonoreerd is. “Mede door de Nationale Staalprijs staat de bijzondere brug nu extra in de picture. De Paleisbrug laat bij uitstek zien wat er met weervast staal gemaakt kan worden. Met de voordelen van een warm uiterlijk, geen onderhoud door herconserveren en een natuurlijke uitstraling.”