Programma Veiligheid in de Bouw gepresenteerd

Het moet uit zijn met ongevallen, instortingen en onveiligheid van bouwwerken, vinden (ook) Koninklijke Bouwend Nederland, Opdrachtgeversforum in de bouw, Governance Code Veiligheid in de Bouw, VNconstructeurs en Koninklijke NLingenieurs. Daarom hebben de vijf organisaties het gezamenlijke programma Veiligheid in de Bouw opgezet. Het programma is woensdag 25 januari jl. op de TU Delft Campus gepresenteerd, in het bijzijn van zo’n 140 ontwerpers, aannemers en andere representanten van de bouwsector.

Veiligheid in de Bouw moet voorzien in een structurele en integrale verbetering van de veiligheid in alle fasen van bouwprojecten, vanaf programmering en ontwerp via uitvoering, oplevering, beheer en onderhoud tot en met uiteindelijke sloop en hergebruik. Daarbij gaat de aandacht niet alleen uit naar de veiligheid van het bouwwerk zelf, maar ook naar die van de directe omgeving.

Voor een drietal thema’s zijn concrete verbeteracties uitgewerkt: Regie op veiligheid, Borgen van constructieve veiligheid en Versterken lerend vermogen. Daarvoor hebben de vijf initiatiefnemers adviezen en suggesties ingewonnen bij vertegenwoordigers van de verschillende betrokken disciplines in de Nederlandse bouwsector. Dat geeft het programma het gewenste brede draagvlak onder alle relevante geledingen binnen de sector. Bovendien stimuleert het individuele bedrijven en organisaties om ook zélf verantwoordelijkheid en actie te nemen voor de veiligheid in de bouw.

Om de verschillende activiteiten goed op elkaar af te stemmen en verbeteringen daadwerkelijk integraal door te voeren, is wel een centrale regie noodzakelijk. Zo zouden de verbetering van de constructieve veiligheid en de borging ervan moeten berusten bij een coördinerend constructeur. Deze constructeur ‘nieuwe stijl’ ziet er op toe dat het bouwwerk als geheel voldoet aan de eisen van constructieve veiligheid, zowel tijdens de bouw als in de gebruiksfase.

De coördinerend constructeur wordt verantwoordelijk voor de samenhang tussen ontwerp en detaillering van hoofddraagconstructies, bouwkundige delen zoals gevel- en dakconstructies en hulpconstructies die tijdens de uitvoering worden ingezet. Vanuit zijn of haar centrale toetsende rol is de coördinerend constructeur verantwoordelijk voor de constructieve tussen- en eindresultaten en de persoon die het eerst wordt (aan)gesproken op de constructieve veiligheid. Daarnaast is de coördinerend constructeur bevoegd om deelconstructeurs te selecteren of eventueel te vervangen. Daartoe dient de coördinerend constructeur over heel wat expertise en capaciteiten te beschikken, ook buiten het eigenlijke vakgebied. Of en in hoeverre dat zo is, wordt getoetst aan de hand van gedragscodes en de eisen die gelden voor deelnemers in het Constructeursregister (Registerontwerper en Registerconstructeur) of het Charted Engineer register (KIVI). Uiteraard blijven alle disciplines binnen een bouwproject verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun eigen werkzaamheden. De eigenaar van het bouwwerk, dikwijls ook de houder van de vergunning, blijft publiekrechtelijk verantwoordelijk voor de veiligheid van het bouwwerk.

De aspiraties en beoogde aanpak van Veiligheid in de Bouw kregen in elk geval een warm onthaal van de ruim 140 aanwezigen bij de openbare lancering op de Campus van de TU Delft. Onder meer het Kennisportaal Constructieve Veiligheid en het Constructeursregister bekrachtigden ter plekke hun steun met hun handtekening onder het Manifest Structureel Veiliger. Via deze verklaring delen de participanten hun collectieve uitgangspunten, verantwoordelijkheden en taken voor de veiligheid in de nationale bouwsector.

Behalve een voorbeeldig initiatief op zich, dient het programma Veiligheid in de Bouw vooral ook als antwoord op de kritische constateringen en dringende aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid ná onderzoek naar verschillende bouwgerelateerde incidenten, waaronder de instorting van een parkeergarage in Eindhoven (2018) en het bezwijken van een tribunedak van het AZ-stadion in Alkmaar (2021).

Voor meer informatie over het Programma Veiligheid in de Bouw, zie www.veiligheidindebouw.nu/programma.