Staalconstructie van de buitencategorie

Met gerealiseerde projecten zoals de luifel op het stationsplein van Utrecht Centraal of het voor de Nationale Staalbouwprijs genomineerde busstation Leidsche Rijn is Buiting Staalbouw wel wat gewend. Toch bestempelt de staalbouwer uit Almelo de overkapping van de binnenstadbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam als een constructie van de buitencategorie. In opdracht van BINX Smartility vertaalt Buiting Staalbouw de parametrisch ontworpen atriumkap naar een maakbaar geheel.

“Het ontwerp van de atriumkap bestaat uit een stalen boomconstructie die vanuit de kelder annex fietsenstalling 20 meter hoog de lucht in schiet en vervolgens vertakt als een bladerdek richting de bestaande monumentale gebouwen”, zegt Arthur Heesen, projectleider bij Buiting Staalbouw. “Het resulteert in een bijzonder complexe staalconstructie met ingewikkelde knooppunten, kokers van 600 bij 200 mm en tussenliggende rechte staven. In totaal zijn er 55 3D-gevormde knooppunten van waaruit telkens 4 kokers vertrekken in verschillende windrichtingen. Elk detail is dus uniek.”

De knooppunten zijn op alle fronten ingewikkeld. “Dat begint al bij het engineeringsproces”, legt Heesen uit. “Gelukkig hebben we het constructieve ontwerp wel in Tekla Structures kunnen modelleren. Op basis hiervan hebben we de productie kunnen aansturen. Vervolgens kwam er veel handenarbeid aan te pas om alles in de goede richting te krijgen. De constructieve knopen zijn nadien bekleed met enorme sierkappen om te voldoen aan het esthetisch beoogde plaatje van de architect: mooie vloeiende overgangen en ronde vormen. De sierkappen zijn allemaal met de hand gevormd op basis van enkele referentiepunten uit ruwe staalplaten van 1,5 mm dik. Ze konden namelijk niet gemodelleerd worden. Absoluut vakmanschap van de bovenste plank. De knopen zijn overigens gemaakt uit platen van gemiddeld 15 mm dik en de tussenliggende staven uit overwegend 8 mm dik plaatstaal.”

In de boomconstructie realiseert Buiting Staalbouw bovendien een complexe spiltrap die vanuit de kelder omhoog draait. “Alsof dat nog niet genoeg is, is er ook een uiterst complexe hemelwaterafvoer geïntegreerd, waarbij 6 gewelfde RVS-buizen vanuit het dak als een liaan naar beneden draaien”, verduidelijkt Heesen en voegt eraan toe: “Ik heb niet eerder zo’n complexe en unieke constructie gebouwd in mijn tijd bij Buiting. Aan de boomconstructie hangen daarnaast nog 2 redelijk zware studiebordessen en er zijn 3 loopbruggen aan gekoppeld richting de bestaande gebouwen. En boven op de hoofddraagconstructie komt nog een deken van secundair staal ten behoeve van de glaskap.” 

De atriumkap is door Buiting Staalbouw eerst volledig voorgebouwd in de fabriekshal in Almelo. “Daar plukken we nu tijdens de montage de vruchten van”, merkt Heesen. “Het past allemaal erg goed. De ‘boom’ is inmiddels geplaatst en afgelast in het werk. Alleen dat al was een hele klus. Plaatstalen kokers van 20 mm dik doorlassen is geen sinecure, en dat ook nog eens 60 keer! Nu zijn we bezig met het dak, dat los gemonteerd wordt vanuit de steiger en gekoppeld wordt met tijdelijke boutverbindingen. Daarna worden de knopen nog allemaal afgelast.” 

Het realiseren van speciale staalconstructies is weliswaar de corebusiness van Buiting Staalbouw, maar volgens Heesen is deze atriumkap er een van de buitencategorie. “Maar ook dat is aan ons toevertrouwd. We beschikken over goed opgeleide engineers met constructieve kennis aan boord. Ze zijn heel goed in staat om zaken constructief te beoordelen en proactief mee te denken in de constructieve maar ook praktische oplossing. Daarnaast zijn we gezegend met regelrechte vaklieden in de werkplaats die lastechnisch goed zijn opgeleid. We zijn gecertificeerd tot executieklasse 4, de hoogste categorie conform de NEN-EN 1090, en hebben bovendien de ruimte om dit soort enorme constructies ‘voor’ te bouwen. Dat maakt ook van dit project weer een succes.”