Vrieshuis Aviko, Steenderen | ‘Outstanding’ vrieshuis voor Aviko in Steenderen

Aardappelverwerkend bedrijf Aviko in Steenderen verdeelt de kant-en-klare producten tot nu toe over ‘diverse vrieshuizen over het hele land’. Om het aantal transportbewegingen te beperken, werkt het bedrijf al jaren aan een oplossing en die wordt nu werkelijkheid: naast de fabriek in Steenderen wordt een geautomatiseerd hoogbouwvrieshuis gerealiseerd. Het Nieuwe Vrieshuis Aviko telt straks elf lagen (zonder tussenvloeren) waarvan 6.600 vierkante meter vrieshuis en 1.600 vierkante meter koelhuis, een techniekruimte van 320 vierkante meter, 420 vierkante meter kantoren en 2.000 vierkante meter voor de expeditie. 

“Wij maken de jas eromheen”, aldus Bennie List, projectleider vanuit VDR Bouwgroep. Die jas is bijzonder, want Aviko gaat voor BREEAM-NL ‘Outstanding’. Cor van Dijken, manager duurzaamheid bij VDR: “Aviko heeft de ambitie om het koelvrieshuis zo duurzaam mogelijk neer te zetten.” In het voortraject is de tijd genomen om tot de beste engineering, efficiënte werkvoorbereiding en veilige bouwplaatsinrichting te komen. Wie de bouwplaats betreedt, merkt dat hier specifieke regels gelden: er zijn duidelijke parkeerplaatsen, een voetpad zorgt dat bezoekers een veilige route kunnen volgen ondanks rondrijdende onbemande voertuigen en het afval op de bouwplaats wordt nauwkeurig gescheiden.

De verschillende staalframes worden op speciaal ingerichte plaatsen op de werkvloer voorgemonteerd.

In harmonie

Architectenbureau Bessels stond voor de uitdaging om het massieve gebouw met zijn omgeving te laten harmoniëren, aldus projectmanager Cordy Volkers. “Onder andere vanwege de hoogte en zichtlijnen wilden we het gebouw laten harmoniëren met de lucht. In studies en bij vergelijkbare gebouwen ontdekten we dat de lucht vaak niet helder blauw is. Over het algemeen is het een lichte grijswitte tint”, legt hij uit. “Daarom is een plint ontworpen in een zoom van groen met een grijswitte optopping. Praktisch en effectief.” Dat leverde wel een volgende uitdaging op: “Wit is de beste oplossing voor een vrieshuis. Elke kleur zorgt voor spanningen in het sandwichpaneel die kieren kunnen veroorzaken. Vormvastheid is van groot belang. Dankzij de silobouw met stellingen kunnen we de overspanning van de panelen al goed oplossen. Vandaar dat we toch deze concessie hebben gedaan.”

In het ontwerp is tevens geanticipeerd op innovaties. Marcel Bisseling, commercieel directeur van VDR: “De nieuwste ontwikkelingen moeten erin zitten.” De staalconstructie is nauw verweven met wat de automatiseerder vraagt. “Men wil compact opslaan”, begrijpt ook Jan Steverink van de Storax-groep – verantwoordelijk voor de staalconstructie. “Lucht in het gebouw is geld. Hoe minder lucht je hebt, hoe beter. Ook voor het klimaat, want die lucht moet gekoeld worden”, legt hij uit. Door de zuurstof in het koelhuis te reduceren, hoeft minder lucht gekoeld te worden en wordt het gebouw brandveiliger.

Een andere belangrijke keuze was het gebruik van kranen of shuttles. Aviko koos voor shuttles, omdat een kraan veel meer belasting vergt. Om het optimum uit de staalconstructie te halen, is ook gekozen voor een afwijkende vorm, met brede in plaats van smalle jukken. “Daardoor ontstaat een stabielere ondergrond”, legt Steverink uit. De ankerkasten krijgen veel aandacht. “Ze moeten goed gecontroleerd worden, want die punten komen in het hele bouwproces terug. Als iemand daar net iets van afwijkt, ontstaan er problemen.”

Generale

Vooraf is de bouw zorgvuldig uitgedacht. Van Dijken: “De engineeringstijd duurde langer, maar dat versnelt het bouwproces. Voor BREEAM-NL ‘Outstanding’ doe je eigenlijk al een generale op papier. Je kijkt naar waar je inkoopt, stemt de processen op elkaar af en iedereen weet precies wat moet gebeuren. Voordeel is dat we ook niet kunnen afwijken. Dat levert winst op in bouwkwaliteit en efficiency.” Door voor de maximale BREEAM-NL-score te gaan, realiseer je een gebouw dat substantieel duurzamer is dan een standaardgebouw. Denk hierbij aan een scala van ontwerpmaatregelen en materiaalkeuzes. Door middel van een blowerdoortest wordt de kierdichtheid gemeten en waar nodig gedicht. Het gebruik van de restwarmte van de koeling uit het vrieshuis voorkomt dat extra energie nodig is voor de verwarming van de kantoren. Het vrieshuis wordt ’s nachts een paar graden extra gekoeld, waardoor overdag het systeem buiten werking kan worden gesteld en het netwerk er ook niet door wordt belast.

Rondom het vrieshuis wordt de ecologie hersteld. Ook dat is BREEAM-NL ‘Outstanding’. “Door de aanplant van groen en door de onderbouw een tint donkerder te maken, gaat deze op natuurlijke wijze in de achtergrond op.” Eind dit jaar is de bouw gereed en begint de inregeling van de systemen. Vanaf midden 2020 kan het vrieshuis worden gebruikt.