Wat is er écht nodig om de urgente maatschappelijke duurzaamheidsvraagstukken op te lossen?

Er is een aantal groot-maatschappelijke opgaven die al te lang op tafel liggen. Dan hebben we het uiteraard over de urgentie van de woningbouw en het vernieuwen van de infrastructuur. Maar ja, om te gaan bouwen en te renoveren hebben we grondstoffen nodig. Tegelijkertijd zijn er legitieme klimaatuitdagingen en duurzaamheidsambities. Kortom: wát wordt de oplossing ten aanzien van bijvoorbeeld die reststromen aan afval en het hergebruik van materialen?

We zijn in gesprek met de zichtbaar bevlogen Tjibbe Winkler die het antwoord op de voorliggende vragen wel weet: circulaire economie. “En daarmee doel ik niet alleen op een feitelijke kringloop van grondstoffen maar ook om een kringloop van financiën én data.”

Winkler schat dat de faalkosten in de bouw in Nederland door inefficiency jaarlijks ongeveer 16 miljard euro bedragen. “Er valt wat te winnen”, zegt hij. “Als eerste is het van belang dat we in de keten andere competenties bij mensen en organisaties ontwikkelen. We zijn namelijk met nieuwe dingen bezig. Bijvoorbeeld, het constructief toepassen van cementloos beton van de Theo Pouw groep zoals bij de Floriade bruggen. Daar is lef voor nodig, en niet alleen van de aannemer Reimert. Ik vraag me af waarom we in de huidige tijden bij letterlijk veel nieuwe uitdagingen, die op ons pad komen, steeds maar weer de standaardlijstjes langslopen en daar afvinken. Het gaat daarbij ook veel meer om een effectievere interactie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer om samen tot betere oplossingen te komen en scherper op het netvlies te krijgen waar bijvoorbeeld materialen hergebruikt kunnen worden. Zo past DuraVermeer bestaande liggers van de A27 loopbrug toe op een van de Floriade bruggen. We moeten ervan doordrongen zijn dat het noodzakelijk is om reststromen tot nieuwe grondstoffen en materialen te maken. En dat in een zo kort mogelijke keten. Dat is de basis onder de noodzakelijke circulaire economie. Opschaling van succesvolle pilots is daarbij cruciaal.”

Winkler voelt zich een aanjager van het creëren van nieuwe samenwerkingsvormen. “Ketensamenwerking, nieuwe businessmodellen, inspirerende pilots… noem het maar op: kortom, er moet een systeemverandering tot stand komen.”

Is duurzaam duurder? Duurzaamheid wordt – volgens Winkler – nog te vaak als een kostenpost gezien. “Een duurzame, soms ook hogere investering, kan het beheer uiteindelijk goedkoper maken door rendement op de middellange termijn. Er is een groot dwarsverband aan allerlei factoren die de kosten van ‘beheer’ – mits goed gecombineerd en goed uitgekozen – kunnen drukken.”

Winkler heeft dan ook een heldere oproep aan de industrie.

“Laat bijvoorbeeld letterlijk het cement in de bouw los en geef ruimte aan andere mogelijkheden van binden. We zijn 200 jaar lang opgevoegd met cement, maar er zijn andere opties. Daarnaast pleit ik voor het combineren van verschillende reststromen. Die variatie levert nieuwe kansen op. En, tot slot – hergebruik van beton is ook een serieuze optie. Bruggen kunnen door slim materiaalgebruik een tweede leven krijgen. Het eindresultaat? Minder verkwisting van grondstoffen. Dus meer duurzaamheid. En… als het even meezit daardoor een besparing van 16 miljard aan faalkosten. En dat zijn kosten die uiteindelijk de burgers dragen, ieder jaar, zonder dat het maatschappelijk wat oplevert.” 

Zie ook www.bruggencampus.nl en www.gca-almere.nl.