Versterking en vernieuwing Afsluitdijk

Bij de versterking en vernieuwing van de 92 jaar oude Afsluitdijk gelden hoge duurzaamheidseisen. Het bouwconsortium Levvel (BAM Infra, Van Oord, Rebel en Invesis) dat in 2019 met de werkzaamheden begon, heeft een DBFM-contract afgesloten met opdrachtgever Rijkswaterstaat en is 25 jaar verantwoordelijk voor het onderhoud. Dan kies je voor de beste oplossingen, ook omdat hier sprake is van een zeer hoge corrosieklasse. Zo zijn alle verankeringen en geleiders van onder meer de pomp- en spuischuiven gemaakt van Duplex staal. “Voor de contractperiode was dit de kwalitatief beste én goedkoopste oplossing. Belangrijker nog: het geeft op de langere termijn de zekerheid dat de glij-eigenschappen van de geleidingen intact blijven, waardoor een essentiële eis, namelijk de zelfsluitendheid van de schuiven, gewaarborgd blijft.”

Het project omvat de verhoging en versterking van de Afsluitdijk over de hele lengte, complete vernieuwing en aanpassing van het wegdek, een compleet nieuwe keersluis zowel bij Den Oever als Kornwerderzand, extra spuisluizen en een nieuw gemaal in Den Oever om meer water van het IJsselmeer te kunnen afvoeren. Maar ook de aanleg van doorlaatmiddel Vismigratierivier bij Kornwerderzand, die de vistrek tussen de Waddenzee en het IJsselmeer weer mogelijk maakt.

Levvel vroeg Dion Papen van Partner in Protection om te adviseren op het gebied van corrosie en corrosiepreventie. “Conservering is zeer belangrijk voor dit project. Je wil alles oerdegelijk aanpakken en corrosie zo lang mogelijk buiten de deur houden en in dit geval geldt dat nog sterker. Je wordt namelijk afgerekend op basis van beschikbaarheid. Functioneert een roldeur niet en kan de scheepvaart er niet door, dan lopen de kosten snel op. Even schilderen om corrosie weg te werken, wordt dus in de onderhoudsperiode een heel dure opgave. Dat wil je niet.”

De zeer kleine toleranties bij met name de schuiven speelden ook een rol. Bij de spuisluizen gaat het om slechts 3 mm. “Dat is het gevolg van de eis dat een sluisdeur per meter deur maar één kuub water mag doorlaten”, verklaart Papen. “Als je bedenkt dat de deursponningen negen tot vijftien meter hoog zijn en er aan drie kanten in de sponning geleiders lopen, vraagt dat veel van de corrosiebestendigheid en glij-eigenschappen van het materiaal. Geconserveerd koolstofstaal bijvoorbeeld zal binnen de kortste keren gaan corroderen waardoor de geleidingen niet meer werken. Daarom is al in de ontwerpfase gekozen om DIN 1.4462 Duplex staal te gebruiken voor zowel alle verankeringen als de geleiders. Daarmee voorkomen we ook crevice cracking corrosion, of spleetcorrosie, die kan optreden in dit brakke water bij temperaturen vanaf 21 graden. Zelfs het veel toegepaste RVS 316 valt hierdoor als materiaal af en dan kom je dus uit op bijvoorbeeld DIN 1.4462 materiaal.” Daarnaast moet het materiaal van de ankers en geleidingen van hetzelfde materiaal zijn om galvanische corrosie te voorkomen. “Bij toepassing van thermisch verzinkte ankers zouden deze als anode gaan fungeren en zich opofferen om duplex 1.4462 materiaal te beschermen.”

In de diverse deelprojecten zijn tientallen geleidingen van Duplex staal toegepast. Deze zijn samengesteld uit strips van 350 mm breed, 45 mm dik en tot 3.000 mm lang. “Glad en overal even dik”, aldus Papen. “En glad blijven ze in de loop van de tijd, daarom sluiten de schuiven met Duplex geleiders in principe altijd. Daarnaast zijn er vele duizenden Duplex ankers toegepast. Een weloverwogen investering in kwaliteit. Het gaat om levensduur in een zeer agressieve omgeving, en dan kies je voor de hoogste kwaliteit. Een aanvullende reden om Duplex te kiezen, is de losneembaarheid van de verbindingen. Verbindingen die vastroesten en daardoor slecht of alleen destructief zijn te verwijderen, zijn niet gewenst.”

De Duplex ankers (inclusief moeren, draad-einden en koppelbuisjes) zijn geleverd door Schroeder Ankers uit het Gelderse Wehl, dat ook adviseerde in het traject. De strippen en ankers zijn door Schroeder voorzien van materiaalcertificaten.