Het in Heiloo voor het eerst in Nederland toegepaste gewapende geopolymeerbeton in een spoorwegonderdoorgang is een verre afstammeling van een ‘vergeten’ bindmiddel-concept dat al in 1908 werd vastgelegd. Het is door de specialisten van Delta Concrete Consult vertaald naar eigentijdse grondstoffen met als doel om moderne prestaties te leveren, bij een gehalveerde carbon-footprint ten opzichte van traditioneel hoogovencement dat anders gebruikt zou zijn.

 

Delta Concrete Consult uit Vianen is een onafhankelijk ingenieurs- en adviesbureau gespecialiseerd in beton en cementeuze composieten. ‘’Wij slaan een brug tussen de disciplines ontwerp en uitvoering omdat blijkt dat die niet altijd elkaars taal spreken en ook niet altijd goed op de hoogte zijn van nieuwe materiaaltechnologie. Wij vertalen alles in voor de doelgroep herkenbare prestatiespecificaties’’, zegt directeur Jos Kronemeijer.

 

Dat was óók de uitdaging bij het toepassen van geopolymeerbeton in Heiloo. ‘’Het ging onder meer om het ontwikkelen van een receptuur die aansloot bij wat stakeholders in de productieketen gewend zijn van traditionele cementbeton. Een transporttijd van 1 uur, toereikende vloeibaarheid en behoud daarvan gedurende anderhalf uur na ontvangst op de bouwplaats, gebruikelijke stort- en verdichtingstechnieken; het hele pallet moest in de buurt liggen van traditionele cementbeton. Op basis van voorloop-onderzoek en het transparant delen van inzichten groeide bij ProRail, Rijkswaterstaat èn infra-hoofdaannemer Mobilis gaandeweg meer vertrouwen in de haalbaarheid van technisch gelijkwaardig, veilig en betrouwbaar presteren, maar met een significant lager milieuprofiel.’’

 

Bij het in Heiloo toegepaste geopolymeerbeton is onder meer het bekende hoogovenslak als grondstof gebruikt. ‘’Het voordeel daarvan is beschikbaarheid en vertrouwde herkenbaarheid bij de betonproducent. Een kracht van het cementloze bindmiddelsysteem is dat er een veel breder areaal aan grondstoffen bestaat dan velen vermoeden; alleen al in Nederland zijn meer dan 18 verschillende grondstoffen te vinden. Dat stelt ons in staat met de grondstoffen dichter  bij het werk te kunnen zitten en dat scheelt fors in CO₂-emissie door transport.’’

 

Het nieuwe beton laat zich echter niet zomaar overal even voorschrijven en klakkeloos toepassen in de praktijk van alledag. Kronemeijer: ‘’We moeten bij alle stakeholders in het bouwproces vertrouwen (her-)winnen; er moeten nieuwe productie-routines worden ontwikkeld tegen de achtergrond van een sector waar betonkennis verbetering verdient en introductie van een nieuwe soort daarmee zowel een kans als een bedreiging vormt. Daarnaast is er logischerwijs de nodige scepsis vanuit de cement-lobby omdat dit concept geen gebruik maakt van hun primaire product en een meerjarig trackrecord van dit alternatief nog even niet beschikbaar is, maar dat geldt gelijktijdig óók voor de typen die door hen zelf nu versneld ontwikkeld worden. Dat elke stakeholder in het betonbouwproces zijn ‘speelruimte’ zoekt, is logisch; je moet en kunt bij de productie nog steeds ‘aan knoppen draaien’ om eigenschappen te sturen. Het in Heiloo toegepaste beton had een bewust verlengde bekistingsperiode, maar was ondanks het koude weer eerder op ontwerpsterkte, waardoor de constructie ‘netto’ eerder in gebruik zou kunnen worden genomen. Uit onafhankelijke laboratoriumtests is vastgesteld dat eigenschappen volledig vergelijkbaar zijn met traditionele beton en op langere termijn voor prestatie-aspecten zoals weerstand tegen chemische aantasting en thermische stabiliteit zelfs een nieuwe standaard voor constructief beton kan neerzetten. Daarmee kan geopolymeerbeton een echte gamechanger worden.’’