Het verpauperde NYMA-gebouw in Nijmegen schaarde zich lange tijd in de categorie ‘vergane glorie’. Met de komst van de Makersplaats, een kunstacademie voor ondernemers, komt daar verandering in. Architectenbureau Eek en Dekkers tekende voor het ontwerp en transformeert het voormalige fabrieksgebouw tot een moderne omgeving met behoud van de historie. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor Willems Boven-Leeuwen. De staalbouwer bouwt een compleet nieuw stalen casco over en tussen de bestaande structuur. Een verre van alledaags project dus. 

De NYMA-fabriek was vele tientallen jaren de grootste werkgever van Nijmegen, waar op het hoogtepunt maar liefst 2.100 mensen werkten aan de productie van grondstoffen voor kunstzijde. Sinds 2009 staat het gebouw leeg, maar het niet al te vriendelijke productieproces met diverse chemicaliën heeft overduidelijk zijn sporen nagelaten. Een aantal jaar geleden heeft de gemeente Nijmegen het plan opgepakt om het iconische fabrieksterrein een tweede leven te geven in de vorm van een experimenteerterrein voor zo’n 200 tot 250 creatieve ondernemers op het gebied van creatief (ambachtelijk) ondernemen, sport en spel, cultuur en evenementen. Maar ook in een ruimte voor bezoekers om nieuwe ervaringen op te doen, nieuwe producten te zien en te ervaren, evenementen te bezoeken of gewoon te genieten van de horeca aan het water.

De voormalige fabriek verkeert in slechte staat. En dat is nog een understatement. “Het gebouw wordt gestript en versterkt met een nieuwe staalstructuur”, legt Marcel Hol van Willems Boven-Leeuwen uit. “Er wordt bovendien een grote stolp over het bestaande pand gezet. Al die aanpassingen zorgen ervoor dat het gebouw straks geschikt is voor zijn nieuwe toepassing en voldoet aan alle moderne eisen.” Willems Boven-Leeuwen is verantwoordelijk voor het compleet nieuwe casco, zoals de staalconstructie, het glas, de sandwichpanelen en de sheddaken. Croes Bouwtechnisch Ingenieursbureau heeft op zijn beurt de berekeningen van de nieuwe constructies en controles van de bestaande beton- en staalconstructie verzorgd.  “Vooral het nieuwe casco is een behoorlijke uitdaging, omdat de staalconstructie ingepast moet worden in de bestaande situatie. Een mooi voorbeeld daarvan is de betonnen verdiepingsvloer die zo is aangetast door het chemische proces dat er vroeger plaatsvond, dat deze niet meer functioneel is. Wij engineeren een compleet nieuwe stalen vloer met gordingen die afdraagt op de bestaande betonstructuur zodat de verdiepingsvloer toch weer bruikbaar wordt. Alleen al aan deze verdiepingsvloer komt 80 ton staal te pas.”

“Geen enkele maat, stramien of betonkolom in dit gebouw is identiek”, vervolgt Marcel. “De grootste uitdaging zit hem dan ook in het inmeten van alle bestaande onderdelen. De sheddaken waren bijvoorbeeld aan één zijde bekleed met betonplaten als dakbedekking waar bomen opgroeiden van wel 5 meter hoog. Dat alles is verwijderd, maar de betonplaten zijn wel gebleven en blijven straks ook in het zicht. Aan ons de taak om die te versterken met behulp van stalen profielen aan de onderzijde. Het moet allemaal ingemeten worden in het werk, zowel digitaal maar toch vooral handmatig. Scannen is hier bijna niet te doen. En zo lopen we van de ene uitdaging in de andere, maar dat maakt het project uiteindelijk ook wel uniek in zijn soort. De historie gaat hier absoluut niet verloren. Aan de westzijde komt er een stukje nieuwbouw, waarvoor wij eveneens de staalconstructie realiseren.” Dat maatwerk is overigens wel aan Willems toevertrouwd. “Behalve in constructiestaal zijn we bedreven in hallenbouw en utiliteit, piping en equipement, en realiseren we met onze jachtbouwdivisie de opbouwconstructies voor grote jachten.” Over maatwerk gesproken…