Wat als binnen je bouwonderneming alles voor elkaar is? Als het materieel veilig en gekeurd is, de spullen op de juiste plek staan en de procedures kloppen, maar het aantal ongevallen toch niet terugloopt?

Tekst | Liliane Verwoolde  Beeld | Aboma

In de Nederlandse bouwnijverheid vallen ieder jaar 18 tot 20 slachtoffers. ‘Veel te veel’, vindt de hele branche, die steeds slimmere machines inzet en procedures nog zorgvuldiger tegen het licht houdt om het aantal slachtoffers terug te dringen. Toch blijft het getal hetzelfde. Alleen ander gedrag kan hier verandering in brengen, weten afgevaardigden van Aboma.

Cultuurverschillen

Nu wordt juist die stap naar veiliger gedrag ernstig bemoeilijkt door de organisatiestructuur van de bouw. Pieter Visser, algemeen manager Advies bij Aboma, licht dit toe. “Elke bouwplaats wordt bemand met nieuwe partijen, die allemaal hun eigen cultuur meebrengen. In het gunstigste geval zijn alle partijen bewust bezig met veilig werken, maar ook dan wordt de veiligheid niet gedragen door een gezamenlijk pakket van normen en waarden. Daarnaast ontbreekt een gezamenlijke aanpak om van de incidenten te leren. Hier kunnen we een voorbeeld nemen aan de luchtvaart die incidenten tot op de draad analyseert en vervolgens de oorzaken in de hele branche communiceert en aanpast. In de bouw worden onveilige situaties te vaak alleen binnen de eigen organisatie aangepast.”

SCL-advies

De Safety Culture Ladder is een certificering die juist ingaat op het gedrag van medewerkers in de bouw. Het SCL-certificaat is niet wettelijk verplicht, maar GCVB heeft het wel als verplichte module opgenomen voor haar kerngroepleden en ondertekenaars. Aboma biedt hen op twee manieren ondersteuning, op weg naar het certificaat. De afdeling Advies maakt de bestaande veiligheidscultuur inzichtelijk en verzorgt trainingen zoals ‘SCL: implementatie in de praktijk’ voor KAM-coördinatoren en directieleden van bedrijven, maandelijkse webinars en maatwerktrainingen op het gebied van veilig gedrag en aanspreken op gedrag

‘Het is nog geen gelopen race’

SCL-certificering

Ter voorbereiding op het SCL-certificaat moeten bedrijven eerst een self-assessment doen. Dit self-assessment is de basis voor de certificeringsaudit, waarbij de auditoren van Aboma Certificering onderzoeken of het beeld dat dit heeft opgeleverd, reëel is. Hiervoor bezoekt een afgevaardigde van het bedrijf samen met de auditors – een observator en een vragensteller – projecten om hier met deskundige ogen naar te kijken. De auditoren zetten de antwoorden af tegen de SCL, waarna de matrix van de GCVB-ViA aangeeft aan welke trede van de SCL het bedrijf voldoet.

Voorzichtige verschuivingen

“Inmiddels levert dit de eerste voorzichtige verschuivingen op”, vertelt Wouter Riel, manager Certificering van Aboma Certificering. “Landelijk opererende aannemers zijn steeds vaker bereid om over de grenzen van hun bedrijf te kijken. Een groot winstpunt, want in dat geval nemen zij de aanwezige onderaannemers mee in hun overtuiging. Daarnaast zien we dat grote opdrachtgevers, zoals RWS, ProRail en provincies, ook hun verantwoordelijkheid nemen voor de veiligheid op de bouwplaats. Zij stellen het SCL-certificaat als voorwaarde voor deelname aan aanbestedingen. Sommige organisaties, zoals ProRail, leggen de certificering ook aan zichzelf op. Hiermee is het nog geen gelopen race, maar de bewustwording groeit.”