Vorig jaar maart werd zowel de ISO 45001-norm (als vervanger van de OHSAS 18001) als de nieuwe VCA-versie gepubliceerd. Hoewel beide normen focussen op het verminderen van risico’s op het gebied van gezondheid en veiligheid binnen de werkomgeving, bestaan er ook duidelijke verschillen. Juist dat gegeven maakt het voor bedrijven wellicht moeilijk om een gefundeerde keuze te maken tussen de nieuwe ISO-norm en de 25 jaar geleden ontwikkelde VCA.
Waar ISO 45001:2018 als nieuwe norm primair insteekt op ‘wat’ je moet regelen, ligt bij VCA meer de nadruk op ‘hoe’ veiligheid, gezondheid en milieu op de werkvloer georganiseerd moeten worden. “ISO 45001 stelt gedetailleerde eisen aan de verschillende onderdelen van het managementsysteem voor gezond en veilig werken”, zegt Frans Stuyt, directeur van de Stichting Coördinatie Certificatie Managementsystemen voor milieu en gezond en veilig werken (SCCM). “Bedrijven kunnen vervolgens zélf kiezen welke middelen ze willen inzetten om daaraan invulling te geven. Daarnaast zijn organisaties op basis van ISO 45001 verplicht om zowel beleidsmatig als operationeel een complete verbetercyclus te doorlopen en de geboekte vorderingen te documenteren.” VCA daarentegen is wat praktischer ingericht. Het systeem is in beginsel ontwikkeld om de systemen van opdrachtgevers en aannemers zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten. “Dat verklaart dat er binnen VCA meer aandacht is voor de inzet van concrete hulpmiddelen”, legt Stuyt uit. “Het geeft opdrachtgevers duidelijkheid over wat een aannemer binnen zijn bedrijfsmuren minimaal heeft geregeld. Concreet hebben VCA-gecertificeerde bedrijven minder vrijheid om zelf hun middelen te kiezen. Dit in tegenstelling tot ISO 45001, waarbinnen de beweegruimte wat groter is.”
Informatieblad SCCM over ISO 45001 en VCA.
Kiezen
Bedrijven met OHSAS 18001 hebben, gerekend vanaf de publicatiedatum 12 maart 2018, drie jaar de tijd om hun managementsysteem aan de ISO 45001-norm aan te passen. Bedrijven met VCA zullen aan de nieuwe VCA-versie moeten voldoen en kunnen ISO 45001 overwegen. “Welke keuze je als bedrijf maakt, is afhankelijk van verschillende zaken”, aldus Stuyt. “ISO 45001 is allereerst een internationaal geaccepteerde norm. Dat maakt het systeem zeker interessant voor organisaties die over de grenzen actief zijn. Maar ook bedrijven die groter zijn en met meer risico’s te maken hebben, kunnen voordeel hebben van deze norm. Met ISO 45001 beschik je immers over een volwaardig instrument dat ook nog eens perfect aansluit op bijvoorbeeld ISO 9001 en ISO 14001. Maar eerst en vooral blijft het besluit om voor het één of het ander te kiezen natuurlijk afhankelijk van de binnen de organisatie bestaande veiligheids- en gezondheidsrisico’s. Mijn advies luidt dan ook: kijk goed naar welke gevaren er binnen je organisatie op de loer liggen. Maar neem ook de wensen van klanten mee in je beslissing. Wat willen zij? Het komt vaak voor dat een bedrijf kiest voor VCA omdat de opdrachtgever alleen dáármee bekend is. Om evenwicht te krijgen in elkaars kennis en behoeften is het dan ook zaak om met elkaar het gesprek aan te gaan, afspraken te maken en die zorgvuldig te borgen. Zodat uiteindelijk voor het optimale managementsysteem wordt gekozen en de bestaande risico’s zo veel mogelijk worden uitgesloten. Want dát blijft natuurlijk de hoofdzaak.”
“Kijk goed naar welke gevaren er binnen je organisatie op de loer liggen.”
