Tagarchief: veiligheid

Echte veiligheid vraagt om maatwerkregels

1 juli 2021

Het naleven van de overheidsregels alleen is niet genoeg, weet Franco Verberkt, manager productinnovatie & training bij BHV.NL uit ervaring. Een veilige bouwplaats vereist een maatwerkaanpak met regelmatige trainingen en oefeningen.

De overheidsregels op het gebied van veiligheid zorgen voor een basis, maar blijken in de praktijk onvoldoende veiligheid op de werkvloer te garanderen. “Echte veiligheid creëer je niet door BHV’ers, ploegleiders en preventiemedewerkers te verplichten om de overheidsregels na te leven. Het vereist professioneel risicodenken”, vertelt Verberkt. Met risicoanalyses, modulaire veiligheidstrainingen en oefeningen biedt BHV.NL bedrijven ondersteuning bij de praktische invulling van een optimaal veiligheidsbeleid.

Tijdens de maatwerktrainingen worden ongevallen levensecht nagebootst.

Risicodenken

Deze praktische invulling begint met denken vanuit een ander perspectief, namelijk risicodenken. De veiligheidsexperts van BHV.NL onderzoeken eerst waar zich binnen het bedrijf risico’s voordoen. Waar zitten de gevarenhoeken? Zodra deze in kaart zijn gebracht, maken zij een plan om de organisatie zo goed mogelijk op deze risico’s voor te bereiden. Vervolgens trainen zij de medewerkers om zo veilig mogelijk met de risicovolle situaties om te gaan.

Modulaire trainingen

De modulaire veiligheidstrainingen vormen een belangrijk onderdeel van het veiligheidsbeleid waarbij BHV.NL bedrijven begeleidt. BHV.NL heeft op dit gebied veel ervaring opgedaan in uiteenlopende branches. Deze kennis vult zij aan met de informatie die uit de specifieke bedrijfsanalyse is voortgekomen, waardoor zij de modulaire, interactieve trainingen kan ontwikkelen die zijn afgestemd op dat ene, specifieke bedrijf. De trainingen vinden bij voorkeur plaats op de werkvloer. Lukt dat niet, dan worden ze gegeven in de trainingsruimtes van BHV.NL, waar de werksituaties zo goed mogelijk worden nagebootst. Tijdens de trainingen toetsen de professionele trainers per onderdeel of de deelnemers de benodigde competenties beheersen en het BHV-certificaat kan worden verstrekt.

De interactieve trainingen vinden bij voorkeur plaats in het bedrijf zelf.

Verankering in het beleid

Om kennis en vaardigheden te behouden, worden de BHV-trainingen vervolgd door oefeningen. Zo wordt de stof enerzijds herhaald, anderzijds ontdekken de deelnemers of zij in een crisissituatie kunnen samenwerken. Verberkt: “De oefeningen worden aangekondigd, semi-aangekondigd of vinden totaal onverwacht plaats in samenwerking met externe hulpdiensten zoals ambulances, brandweer en politie. Zo ontstaat een continu proces. Door het totale proces te verankeren in het veiligheidsbeleid groeit de veiligheid binnen de betreffende organisatie.”

Awareness

De maatwerkaanpak, trainingen en oefeningen van BHV.NL voorzien bedrijven van een doordacht veiligheidsbeleid. En BHV.NL zou BHV.NL niet zijn, als zij niet ook een methodiek had bedacht om dit beleid voortdurend onder de aandacht te brengen. Met veiligheidsgames, waaraan iedere medewerker in teamverband kan deelnemen op zijn smartphone, ontstaat de continue staat van awareness. Ook op het gebied van VCA heeft zij iets bedacht. Zo kunnen deelnemers snel en in hun eigen tijd de theorie doornemen in quizvorm en vervolgens op locatie het examen afleggen.

“Bedrijven bepalen zelf hoe ver hun veiligheids-ambitie gaat. Passen zij het veiligheidsbeleid enkel toe binnen het BHV-team? Of gaan zij voor het veiligheidsbewustzijn binnen de gehele organisatie? BHV.NL regelt de toolboxes waarmee zij hun ambitie kunnen waarmaken.”

Steeds meer grote partijen omarmen de SCL: Waar gesleuteld wordt aan veiligheid, wordt gesleuteld aan kwaliteit in het algemeen

Lees het gehele artikel

30 juni 2021

Veiligheid is al sinds 2011 een issue in de bouwsector. De eerste initiatieven om serieus met het thema aan de slag te gaan, ontstonden binnen de spoorwegbranche. Hier ontwikkelde Dieter van Delft, adviseur Externe Kwaliteit bij ProRail, de Safety Culture Ladder. “Ik realiseerde me dat de veiligheid binnen bedrijven alleen kon verbeteren, als het thema onderdeel werd van de bedrijfscultuur en door iedereen werd gedragen. Omdat ProRail veiligheid hoog in het vaandel heeft en er binnen de spoorsector ruimte voor verbetering was, ben ik hiermee aan de slag gegaan. Zo is de Safety Culture Ladder ontstaan.”

Een ladder met vijf treden

Het werd een ladder met vijf ontwikkelingstreden, beginnend bij trede 1 (‘Pathologisch’) en opklimmend tot trede 5 (‘Vooruitstrevend’). Vervolgens werd elke trede voorzien van criteria, mede bedacht door de gebruikers. “Hierbij heeft het programma ‘Hearts en Minds’ me erg geholpen”, vertelt Van Delft. “Dit nodigt mensen uit om in de spiegel te kijken en zelf met ideeën te komen om de veiligheid te verbeteren. Wij hebben dit zelfmeetinstrument vertaald naar een objectief meetbaar inkoop-instrument. Toen alle treden waren ingekleurd met objectieve criteria hebben we de ladder getoetst binnen de spoorsector en de petrochemie. Sinds eind 2013 ‘leeft’ de SCL bij alle erkende partners in de spoorwegsector. Later hebben we de criteria algemener geformuleerd en werd de SCL breed inzetbaar.”

Eerst komt de intrinsieke motivatie, daarna volgt de ketenbenadering.

Van intrinsieke motivatie naar ketenbenadering

Hiermee is niet gezegd dat de SCL ook overal enthousiast is ontvangen. Aanvankelijk werd het gezien als ‘weer’ een pakket maatregelen waaraan mensen zich moeten houden. Maar Van Delft ziet deze houding veranderen. “Als teams er eenmaal mee bezig zijn, valt altijd het kwartje en gaat iedereen anders kijken naar veiligheid. Dan hebben we het over intrinsieke motivatie en rest alleen nog de stap naar de ketenbenadering. In dat geval nemen zij ook hun leveranciers en onderaannemers mee in hun enthousiasme. Dit is beter voor ieders veiligheid op en rondom de bouw.”

Snelle verdichting

Heldere cijfers over de resultaten van de SCL zijn er nog niet. Wel laat een intern vergelijkend onderzoek zien dat de SCL een positief effect heeft op de veiligheidsbeleving. Er is een beweging in gang gezet. Van Delft is dan ook meer dan optimistisch. “De verdichting neemt op dit moment snel toe. Publieke opdrachtgevers zoals RWS, Rijksvastgoed, TenneT en de grote bouwconcerns hebben de SCL omarmd. En waar wordt gesleuteld aan veiligheid, wordt gesleuteld aan kwaliteit in het algemeen.”

Persoonlijke veiligheid

Lees het gehele artikel

16 januari 2020

In de bouw zijn in 2018 twintig dodelijke ongevallen voorgevallen. De bouw is daarmee de sector waarin de meeste fatale ongelukken plaatsvinden. Sinds 2009 kwamen er 182 bouwvakkers om door een ongeval.

Arbo regels

Ondanks de Arbowet houdt de werkgever zich niet altijd aan de Arbo regels. Risico-inventarisatie en vervolgens maatregelen nemen, dienen te zorgen voor een veilige werkplek voor het personeel. Bovendien moet er voortdurend gemonitord worden of het personeel zich aan de veiligheidsvoorschriften houden.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

PBM’s worden gebruikt bij werkzaamheden waar risico’s aan verbonden zijn, om letsel en lichamelijke schade te voorkomen. Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen is de meest directe manier om arbeidsrisico’s te verminderen. Ze beschermen vaak een beperkt gedeelte van het lichaam zoals ogen, oren, handen of voeten. Ze zijn gericht op specifieke gevaren zoals doorboren, te hoog geluidsniveau of giftige stoffen.

Hoofdbescherming

Een veiligheidshelm is een helm die gebruikt wordt op plaatsen waar een risico van vallende voorwerpen aanwezig is. Bovendien beschermt de helm de drager als hij zich in een lage ruimte bevindt waar hij makkelijk zijn hoofd stoot. De helmen zijn voorzien van een PVC aanhaalbare hoofdband en soms ook een kinband of gehoorbeschermers. Op de bouwplaats is het dragen van een veiligheidshelm of stootpet meestal verplicht.

Gehoor en oogbescherming

Oorkappen zijn een bescherming in de vorm van een beugel met twee kappen die beide oren geheel bedekken. Oorkappen worden vaak gebruikt bij het werken met machines of gereedschappen die veel lawaai maken. Bij een geluidsniveau vanaf 80 dB moeten er gehoor beschermende middelen beschikbaar zijn. De veiligheidsbril dient ter bescherming van de ogen tegen afspattende en/of rondvliegende deeltjes van materialen. De bril moet strak aansluiten, maar dient rondom voldoende binnenruimte te bieden. Meestal wordt de bril met behulp van een elastische band vastgehouden op het hoofd. Een stofbril is in feite een lichter uitgevoerde veiligheidsbril. Het gebruik van veiligheidsbrillen is in veel situaties verplicht.

Adembescherming

Een stofkap of stofmasker wordt gebruikt ter bescherming van de luchtwegen tegen stof. Een stofmasker biedt geen bescherming tegen de dampen van organische oplosmiddelen.

Hand en voetbescherming

Met handbescherming wordt een deel van de hand, de hele hand, de onderarm of soms zelfs de hele arm beschermd tegen verwondingen. Een veiligheidshandschoen beschermt de drager tegen risico’s van het werk. Er zijn verschillende bescherming categorieën. Veiligheidsschoenen zijn beschermende schoenen, die met een beschermende neus uitgerust moeten zijn. De teenbescherming van staal, aluminium of kunststof beschermt de voet tegen druk en schokken. Ook antislipzolen behoren tot de basisuitrusting van veiligheidsschoenen. Er bestaan verschillende veiligheidsrisico’s

Werkgevers dienen persoonlijke beschermingsmiddelen gratis te verstrekken. Bij eyecatchersafety kan advies worden gevraagd voor de juiste middelen. Bovendien moet de werkgever zorgen voor goede voorlichting over het gebruik en het onderhoud van de gekozen beschermingsmiddelen. Of de PBM nu wettelijk verplicht is of niet, maakt wat dat betreft niets uit.

Welke steiger voor welke klus?

Lees het gehele artikel

28 augustus 2019

Welke steiger je besluit te gebruiken hangt af van de klus die geklaard moet worden. Er bestaan verschillende bouwstellingen voor werk in aanbouw, die ieder hun eigen pluspunten hebben afhankelijk van de klus. Over het algemeen kun je je afvragen of je de steiger wilt gebruiken voor een binnen- of buitenklus, of je deze bouwstelling voor intensief gebruik nodig hebt en welke werkhoogte nodig is waarop je moet werken.

Je hebt meestal keuze uit een staande steiger, rolsteiger, vouwsteiger, raamsteiger, vliegende steiger of speciale steigers zoals een schoorsteensteiger of een dakkapelsteiger. Doorgaans wordt gekozen voor een kamersteiger of een rollende steiger. Een kamersteiger is ook wel een vouwsteiger en is gemakkelijk te gebruiken. Deze steiger wordt meestal voor klussen binnenshuis gebruikt zoals schilderklussen en andere klusjes waar je net niet bij kan met een trap. Het is een steiger die makkelijk in- en uitgevouwen kan worden, maar is lager dan een rolsteiger. Zo heeft een kamersteiger een hoogte van rond de 7,5 meter terwijl een steiger op wielen 10 meter of hoger kan zijn. Beide steigers kun je wel uitbouwen met kant en klare onderdelen. Een rolsteiger wordt voornamelijk gebruikt voor klussen buitenshuis. Naast dat ze veilig zijn om op te werken zijn ze tevens makkelijk te verplaatsen. Dit komt omdat ze bezitten over zwenkwielen met spindels.

Naast het kiezen van het soort steiger is het belangrijk te bepalen welke steigerbreedte en platformlengte je het beste kan kiezen. Wanneer je met veel materiaal de steiger op moet is het handig om te kiezen voor een steiger met een breder platform. Een brede steiger kan twee platformen dragen wat betekent dat je meer werkruimte hebt. Daarnaast is het belangrijk om te letten op het verschil tussen werk- en platformhoogte bij gebruik van een steiger. De platformhoogte is de maximale hoogte waarop het platform officieel op de steiger mag liggen. De werkhoogte is de platformhoogte met jouw eigen lichaamslengte wanneer je op het platform staat.

Tot slot gaat kwaliteit boven alles. Er bestaan verschillende steiger series met ieder hun eigen kwaliteiten voor intensief of professioneel gebruik, semiprofessioneel gebruik of voor de doe-het-zelver. Elke serie steigers heeft een eigen graad van complexiteit in het op- en afbouwen, marktconforme prijzen en zijn gemaakt van verschillende materialen, zoals hout of aluminium. Let hierbij op de certificatie om veiligheid te garanderen.

ISO 45001 vervangt vroegere OHSAS 18001

Lees het gehele artikel

23 augustus 2019

Gezondheid en veiligheid op het werk

De gezondheid en veiligheid van medewerkers is in elk bedrijf aan de orde, groot of klein. Medewerkers verwachten immers een veilige en gezonde werkomgeving en gaan daardoor ook beter presteren. Bovendien verwachten ook klanten dat bedrijven daarvoor inspanningen doen. De nieuwe ISO 45001 norm vervangt de voormalige norm OHSAS 18001 voor het management van gezondheid en veiligheid op het werk. Bedrijven die volgens die norm werken, laten zien dat ze systematisch aan de werkomstandigheden, gezondheid en veiligheid van hun medewerkers werken.

Omdat er grote behoefte was aan een norm voor Arbomanagementsystemen, is in 1999 de OHSAS 18001 ontwikkeld; een norm voor gezondheid en veiligheid op het werk. “Deze norm vormt vandaag de basis voor de nieuwe ISO 45001 norm, die officieel ‘Managementsystemen voor gezond en veilig werken – Eisen met richtlijnen voor gebruik’ heet en waarbij ‘Arbo’ vervangen wordt door G&VW. De nieuwe ISO 45001 norm vervangt de OHSAS 18001 norm en geeft bedrijven met een dergelijk certificaat tot maart 2021 de tijd om naar de nieuwe norm over te stappen”, licht Alex de Wals, Manager Sales & Business Development bij TÜV Nederland, toe. “De focus ligt op de preventieve bescherming van werknemers en de grotere betrokkenheid van het managementteam. Hij kan eenvoudig in de geïmplementeerde managementsystemen geïntegreerd worden en ongeacht de omvang van het bedrijf worden toegepast.”

TÜV Nederland toetst en certificeert bedrijven conform de nieuwe norm en kan organisaties met een OHSAS 18001 certificatie trainen om zelf hun systeem naar de nieuwe eisen van de ISO 45001 norm om te zetten.

Alleen maar voordelen voor zowel werknemer als werkgever

De gezondheid en veiligheid van medewerkers wordt onder meer beïnvloed door de fysieke belasting, fysische omstandigheden, psychosociale arbeidsbelasting en machineveiligheid. Met een G&VW-managementsysteem worden gevaren en risico’s geïdentificeerd en geëvalueerd om deze vervolgens aan te pakken. ISO 45001 stelt daarnaast ook eisen aan de resultaten van het managementsysteem. “De voordelen van deze norm zijn groot. Zo leidt een systematische aanpak van veiligheid en gezondheid effectief tot verbetering op elk niveau. Goede arbeidsomstandigheden zorgen voor gemotiveerde medewerkers en minder ziekteverzuim, waardoor dit ook financieel positieve gevolgen heeft. Bovendien resulteert dit in een goede reputatie bij klanten en opdrachtgevers”, stelt De Wals. “Door de High Level Structure (HLS) met zijn uniforme structuur, definities en terminologie kan deze norm gemakkelijk in andere managementsystemen, zoals ISO 9001 en ISO 14001, geïntegreerd worden. Bovendien wordt er rekening gehouden met mensen die niet vast in dienst zijn, zoals onderaannemers en toeleveranciers. Ook wordt er een grotere betrokkenheid van het hoogste managementniveau gevraagd. Het gaat immers verder dan gewoon een bureau dat op de juiste hoogte moet staan om goed te kunnen werken.”

Gericht op elk bedrijf

De gezondheid en veiligheid van medewerkers is voor elk bedrijf van belang en een managementsysteem wordt toegesneden op een bedrijf. Bij kleinere organisaties met een beperkt aantal gevaren en risico’s zal het systeem eenvoudiger zijn, terwijl de invulling voor grotere bedrijven met meer risico’s dan weer heel wat complexer zal zijn. “Wij beschikken over heel wat ervaring op het gebied van managementsystemen en de bescherming van de gezondheid en veiligheid op het werk”, sluit Alex de Wals af. “Wij toetsen en certificeren bedrijven conform de nieuwe norm en kunnen organisaties met een OHSAS 18001 certificatie trainen om zelf hun systeem naar de nieuwe eisen van de ISO 45001 norm om te zetten.”

Het belang van medewerkersparticipatie bij veiligheid en gezondheid op de werkvloer binnen ISO 45001

Lees het gehele artikel

20 augustus 2019

Jaarlijks vinden nog steeds meer dan 200.000 arbeidsongevallen plaats. Hierdoor blijft aandacht voor verbeteringen omtrent veilig en gezond werken noodzakelijk. CertificeringsAdvies Nederland begeleidt bedrijven naar een ISO 45001 certificering toe; dé (internationale) norm gericht op een veilige en gezonde werkplek.

Dat veiligheid en gezondheid van onderschatte waarde zijn, blijkt helaas vaak genoeg in de praktijk. “Ik kom regelmatig bij bedrijven die niet beschikken over een wettelijk verplichte Arbo-Risico-Inventarisatie & Evaluatie”, vertelt Nelis van de Pol, directeur bij CertificeringsAdvies Nederland. “Wanneer bedrijven wel een RI&E hebben, is het vaak omdat ze een VCA-bedrijfscertificaat willen behalen. Na de inventarisatie van de risico’s en het opstellen van de beheersmaatregelen laat de opvolging te wensen over. En dat is jammer, want de opvolging is juist essentieel.”

De medewerkers zijn van cruciaal belang bij het vaststellen, opvolgen en bewaken van de juiste beheersmaatregelen. “Dat is ook de voornaamste reden dat ISO 45001 een belangrijke focus legt op het actief betrekken van alle medewerkers bij de inventarisatie en beoordeling van mogelijke risico’s. Veilig werken moet als het ware verankerd worden in het DNA van de organisatie”, aldus Van de Pol. “De verantwoordelijkheid met betrekking tot veiligheid en gezondheid ligt bij de voltallige directie. Praktisch betekent dit dat je medewerkers actief moet betrekken bij het vaststellen van relevante issues/risico’s omtrent veiligheid en gezondheid, bij de beoordeling daarvan en vooral ook bij het bepalen en ten uitvoer brengen van bijbehorende (beheers)maatregelen. Zo creëer je een breed draagvlak en bewustwording binnen de gehele organisatie.”

Nelis van de Pol, directeur bij CertificeringsAdvies Nederland.

Voor de hand ligt het om de bekende vormen van werknemersorganisaties, zoals Personeelsvertegenwoordiging of Ondernemersraad, te betrekken bij deze activiteiten. “Uiteraard niet verkeerd, maar probeer vooral veel breder te kijken”, benadrukt Van de Pol. “Wat zijn binnen je organisatie relevante V&G-issues? En hoe kun je daar het meest effectief op inspelen? Ik zie bij veel bedrijven succesvolle V&G-projectgroepjes ontstaan, waarin medewerkers vanuit verschillende disciplines samen aan de slag gaan om V&G op de kaart te zetten. Bij andere organisaties ligt de focus weer heel erg op het creëren van gezamenlijk bewustzijn, bijvoorbeeld door middel van posteracties door de gehele organisatie, een veiligheidsapp waarin periodiek vragen worden gesteld over relevante V&G-issues of bijvoorbeeld door V&G op de agenda van alle afdelingen te zetten. Zoveel bedrijven, zoveel mogelijkheden. Dus: kijk naar je situatie en neem passende maatregelen, die voor jouw bedrijf de meeste waarde opleveren. En betrek medewerkers uit alle lagen van de organisatie actief bij dit proces!”

CertificeringsAdvies Nederland heeft jarenlange ervaring in de begeleiding van bedrijven naar een ISO 45001 certificering. In de aanpak nemen ze jouw organisatie als uitgangspunt en niet de norm. Voor ISO 45001 tillen ze de interne organisatie op het gebied van arbeidsomstandigheden naar een hoger niveau, met een succesvolle certificering als resultaat.

ISO 45001 of VCA?

Lees het gehele artikel

16 augustus 2019

Vorig jaar maart werd zowel de ISO 45001-norm (als vervanger van de OHSAS 18001) als de nieuwe VCA-versie gepubliceerd. Hoewel beide normen focussen op het verminderen van risico’s op het gebied van gezondheid en veiligheid binnen de werkomgeving, bestaan er ook duidelijke verschillen. Juist dat gegeven maakt het voor bedrijven wellicht moeilijk om een gefundeerde keuze te maken tussen de nieuwe ISO-norm en de 25 jaar geleden ontwikkelde VCA.

Waar ISO 45001:2018 als nieuwe norm primair insteekt op ‘wat’ je moet regelen, ligt bij VCA meer de nadruk op ‘hoe’ veiligheid, gezondheid en milieu op de werkvloer georganiseerd moeten worden. “ISO 45001 stelt gedetailleerde eisen aan de verschillende onderdelen van het managementsysteem voor gezond en veilig werken”, zegt Frans Stuyt, directeur van de Stichting Coördinatie Certificatie Managementsystemen voor milieu en gezond en veilig werken (SCCM). “Bedrijven kunnen vervolgens zélf kiezen welke middelen ze willen inzetten om daaraan invulling te geven. Daarnaast zijn organisaties op basis van ISO 45001 verplicht om zowel beleidsmatig als operationeel een complete verbetercyclus te doorlopen en de geboekte vorderingen te documenteren.” VCA daarentegen is wat praktischer ingericht. Het systeem is in beginsel ontwikkeld om de systemen van opdrachtgevers en aannemers zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten. “Dat verklaart dat er binnen VCA meer aandacht is voor de inzet van concrete hulpmiddelen”, legt Stuyt uit. “Het geeft opdrachtgevers duidelijkheid over wat een aannemer binnen zijn bedrijfsmuren minimaal heeft geregeld. Concreet hebben VCA-gecertificeerde bedrijven minder vrijheid om zelf hun middelen te kiezen. Dit in tegenstelling tot ISO 45001, waarbinnen de beweegruimte wat groter is.”

Informatieblad SCCM over ISO 45001 en VCA.

Kiezen

Bedrijven met OHSAS 18001 hebben, gerekend vanaf de publicatiedatum 12 maart 2018, drie jaar de tijd om hun managementsysteem aan de ISO 45001-norm aan te passen. Bedrijven met VCA zullen aan de nieuwe VCA-versie moeten voldoen en kunnen ISO 45001 overwegen. “Welke keuze je als bedrijf maakt, is afhankelijk van verschillende zaken”, aldus Stuyt. “ISO 45001 is allereerst een internationaal geaccepteerde norm. Dat maakt het systeem zeker interessant voor organisaties die over de grenzen actief zijn. Maar ook bedrijven die groter zijn en met meer risico’s te maken hebben, kunnen voordeel hebben van deze norm. Met ISO 45001 beschik je immers over een volwaardig instrument dat ook nog eens perfect aansluit op bijvoorbeeld ISO 9001 en ISO 14001. Maar eerst en vooral blijft het besluit om voor het één of het ander te kiezen natuurlijk afhankelijk van de binnen de organisatie bestaande veiligheids- en gezondheidsrisico’s. Mijn advies luidt dan ook: kijk goed naar welke gevaren er binnen je organisatie op de loer liggen. Maar neem ook de wensen van klanten mee in je beslissing. Wat willen zij? Het komt vaak voor dat een bedrijf kiest voor VCA omdat de opdrachtgever alleen dáármee bekend is. Om evenwicht te krijgen in elkaars kennis en behoeften is het dan ook zaak om met elkaar het gesprek aan te gaan, afspraken te maken en die zorgvuldig te borgen. Zodat uiteindelijk voor het optimale managementsysteem wordt gekozen en de bestaande risico’s zo veel mogelijk worden uitgesloten. Want dát blijft natuurlijk de hoofdzaak.”

“Kijk goed naar welke gevaren er binnen je organisatie op de loer liggen.”

Bevestiging van conformiteit als voornaamste speerpunt veiligheid

Lees het gehele artikel

28 januari 2019

Als onderdeel van de internationale TÜV NORD GROUP beoordeelt TÜV Nederland al sinds 1981 de veiligheid, kwaliteit, betrouwbaarheid en leefomgeving van organisaties, overheden en samenleving. Een activiteit die via een divers en omvangrijk dienstenpakket wordt ingevuld en waarvan de uitvoering gepaard gaat met een vergaande mate van objectiviteit, transparantie, deskundigheid en integriteit. Eén van de speerpunten waarmee TÜV Nederland als onafhankelijk serviceprovider de markt bedient, is het vergroten van veiligheid, gezondheid en milieu op de werkplek. VCA is hierbij een belangrijk en voornaam certificatieschema.

TÜV Nederland voert niet alleen audits uit, maar ook (periodieke) keuringen van o.a. hijs- en hefmiddelen en elektrische installaties.

Werd VCA in beginsel ontwikkeld voor bedrijven die leveren aan de (petro-)chemische industrie, inmiddels is het systeem aanwezig binnen elk denkbaar werkveld waar risicovolle werkzaamheden worden verricht. Zo ook in de bouw. “Vanuit TÜV willen we op iedere plek waar een veiligheidsrisico bestaat betrouwbaarheid aantoonbaar maken”, zegt Alex de Wals, manager sales & business development namens het in Son gevestigde TÜV Nederland. “Dat doen we door middel van certificeringen, keurmerken, keuringen en trainingen. Wat veiligheid betreft, hangen we als het ware een label aan een proces of product. Daarbij is het onze insteek om de opdrachtgever hulp te bieden. Vaak wordt gedacht dat we binnenkomen en als een politieagent op zoek gaan naar fouten, problemen en onvolkomenheden. Maar dat is niet onze intentie en strookt al helemaal niet met onze visie op veiligheid. Onze auditors zoeken niet naar afwijkingen, maar juist naar een bevestiging van conformiteit. Ze kijken stapsgewijs of er volgens de normen veilig wordt gewerkt en hoe we als een kundige partner kunnen bijdragen om het veiligheidsniveau op een nóg hoger niveau te tillen. Met het uitvoeren van zo’n 2.000 VCA-audits per jaar nemen onze gekwalificeerde auditors in uiteenlopende keukens een kijkje. De ervaringen die ze daarbij opdoen, worden vervolgens weer toegepast in het veld. Vertrouwelijkheid staat daarbij hoog in het vaandel.”

Summum

Kiezen voor de dienstverlening van TÜV Nederland is kiezen voor een aanpak op maat. De behoefte bepaalt de invulling. “In contact met de klant inventariseren we zijn situatie en kijken we gezamenlijk hoe we zijn vraag het best kunnen beantwoorden”, vervolgt De Wals. “Dat kan heel concreet een certificering op technische beheersmaatregelen zijn, maar ook voor klanten die meer met veiligheidsbewustzijn willen doen, kunnen we onze waarde bewijzen. De oplossing kan bestaan uit een VCA-certificering of bijvoorbeeld de NEN Veiligheidsladder. Deze laatste is voor klanten die inzetten op het creëren van een cultuuromslag met betrekking tot veiligheid. Niet alleen om risico’s en incidenten op de werkvloer te reduceren, maar ook om samen met leveranciers het veiligheidsbewustzijn binnen de bedrijfsmuren te verhogen. Want daarmee begint het allemaal.”

TÜV Nederland stelt kosteloos LMRA-kaartjes ter beschikking om risico’s in kaart te brengen, aan te pakken en te beheersen. (Beeld: Balf Rockstar Photography)

Het eerder genoemde VCA-certificaat, hét bewijs dat bedrijven voldoen aan de in de VGM-Checklist gestelde eisen, is in Nederland een begrip. En ook in een aantal andere landen wordt het geaccepteerd. Het systeem bestaat al vele jaren en is door de tijd heen sterk doorontwikkeld. “Wij kijken samen met opdrachtgevers welke oplossing het best past bij de behoeften en gebezigde bedrijfsactiviteiten. Zo kunnen we een op maat gesneden oplossing bieden die bijdraagt aan een veilig werkveld.”

Tekst | Chris Elbers Beeld | TÜV Nederland
Uitgelichte afbeelding: Een auditor van TÜV Nederland tijdens een werkbezoek.

VCA: doel of middel?

Lees het gehele artikel

28 januari 2019

Met de VCA-norm in de hand is Henk van Gennip, lead auditor bij Bureau Veritas, dagelijks bezig de veiligheid op de werkvloer te vergroten. Ook in de bouw. Want ondanks alle goede bedoelingen, materialen en maatregelen vinden er jaarlijks grote en kleine ongelukken plaats. Hieronder licht Van Gennip toe hoe hij VCA in de praktijk beleeft en welke trends hij waarneemt.

VCA (Veiligheid, Gezondheid en Milieu (VGM) Checklist Aannemers) helpt bedrijven om veilig en gezond te werken en het aantal ongevallen te verminderen. “Er zijn drie niveaus van VCA-certificatie”, aldus Van Gennip. “Terwijl VCA* is gericht op directe beheersing van VGM tijdens de uitvoering van werkzaamheden op de werkvloer, zonder inschakeling van onderaannemers, focust VCA** op directe beheersing van VGM rondom het uitvoeren van werkzaamheden op de werkvloer, alsmede op de VGM-structuur. Dat laatste geldt ook voor VCA Petrochemie. Op dit laatste niveau zijn aanvullend specifieke eisen voor de petrochemische sector gedefinieerd.”

Vragen

De norm is opgebouwd uit vragen die betrekking hebben op aspecten als risicoanalyse, opleiding en voorlichting, milieu en gezondheid en de aanschaf en keuring van arbeidsmiddelen. “Om het certificaat te behalen, moeten de antwoorden op deze vragen positief zijn”, vervolgt Van Gennip. “Hoeveel antwoorden er nodig zijn, is afhankelijk van het niveau van VCA-certificatie. Met een jarenlange ervaring en expertise is Bureau Veritas in staat om bedrijven hierbij als een zeer professionele partner bij te staan. Onze auditoren en inspecteurs hebben dankzij een vergaande specialisatie het vermogen om zich volledig in te leven in de situatie van de klant en service op maat te bieden.”

Actieplan

Binnen een risicovolle omgeving is het extra belangrijk dat er veilig en gezond wordt gewerkt én dat dit mogelijk wordt gemaakt. “Met een VCA-certificaat toont een bedrijf aan dat het veilig en gezond werken belangrijk vindt”, zegt Van Gennip. “Maar een VCA-certificaat behaal je niet zomaar. Om het VGM-beheerssysteem inzichtelijk te maken, moet eerst een actieplan worden gemaakt met daarin de actiepunten ter verbetering en hoe deze uit te voeren. Daarna is een aanvraag mogelijk. Vervolgens voert een erkende certificatie-instelling, zoals Bureau Veritas, een audit uit op het VGM-beheerssysteem. Wanneer aan alle eisen is voldaan, volgt het certificaat.”

Doel of middel?

Op de vraag of het behalen van het VCA-certificaat een doel of middel is, geeft Van Gennip een helder antwoord. “Natuurlijk is het een doel, echter primair gaat het er om dat veiligheid, gezondheid en in mindere mate milieu binnen het organisatiebeleid worden gekaderd met als doel ze te verbeteren. Uiteindelijk gaat het om bewustwording en gedrag. Daarop moet binnen alle bedrijfsgeledingen continu de nadruk liggen. Het bestaande VCA-schema heeft hierop in de afgelopen decennia een aantoonbare invloed gehad en een positieve geleverd aan het veiligheidsbewustzijn.” De diverse initiatieven die door de jaren heen zijn genomen, geven aan dat ook de bouwsector zélf VCA meer ziet als middel dan als doel. Met de Governance Code Veiligheid in de Bouw bijvoorbeeld is samen met onder meer de SSVV actie ondernomen om collectief de veiligheid in de keten te verbeteren. “En daar komen mooie dingen uit voort, zoals de dit jaar gelanceerde Generieke Poortinstructie (GPI). Kortom, samenwerking is van groot belang om veiligheid, gezondheid en milieu op een zo hoog mogelijk niveau te krijgen.”

Tekst | Chris Elbers Beeld | Bureau Veritas

Samenwerking effent pad naar optimale veiligheid

Lees het gehele artikel

27 januari 2019

De Stichting Samenwerken Voor Veiligheid (SSVV) geldt binnen Nederland niet alleen als de juridisch eigenaar en schemabeheerder van het VCA-systeem. Het samenwerkingsverband van 22 (branche)organisaties uit de Nederlandse bouw en industrie vormt tevens een veelzijdig platform waar opdrachtgevers, opdrachtnemers en veiligheidsprofessionals elkaar ontmoeten. Om ervaringen uit te wisselen, te leren, elkaar vooruit te helpen en nog veel meer. “Op weg naar een grotere veiligheid en gezondheid op de werkvloer is juist die samenwerking van groot belang”, aldus algemeen directeur Anne Kamphuis. “We ontplooien dan ook continu initiatieven om de tweede ‘S’ in onze stichtingsnaam verder te concretiseren.”

Een impressie van het door de SSVV georganiseerde congres Samen Sterk Voor Veilig Werk.

Kamphuis is zo’n vier jaar aan boord bij de SSVV. Na zijn entree hield hij zich vooral bezig met heroriënteren. “We hadden de behoefte om eens goed naar onszelf te kijken. Doen wij er nog toe, doet VCA er nog toe? Vragen die vooral gebaseerd waren op het gegeven dat ons door opdrachtgevers en opdrachtnemers gevormde bestuur vooral vanuit belangenbehartiging bij elkaar kwam. Er werd mijns inziens te weinig ingezet op samenwerking. Terwijl dat aspect duidelijk zit verweven in de naam van onze organisatie. Om helder te krijgen wie we zouden moeten zijn en wat we zouden moeten doen, hebben we een aantal sessies belegd. Daaruit zijn onze visie, missie en strategie voortgekomen. Aansluitend hebben we bij zo’n 400 stakeholders, waaronder een aantal beton- en staalbouwbedrijven, onderzoek gedaan. Daaruit bleek dat VCA en VCU populair zijn. Ze worden beschouwd als merken waarmee bedrijven aan hun klanten kunnen laten zien wat ze op het gebied van veilig werken in huis hebben en waarmee onderling dezelfde taal kan worden gesproken.”

Samen

Algemeen directeur Anne Kamphuis.

Over de SSVV zélf waren de respondenten in sommige gevallen echter minder positief. Zo werd de organisatie betiteld als log en traag. Verder waren velen van mening dat de stichting over te weinig moderne inzichten beschikte op het vlak van veilig werken. “Geluiden die een frisse wind noodzakelijk maakten”, aldus Kamphuis. “Allereerst hebben we VCA geüpdatet. Dat is recent afgerond met de publicatie van de update 2017. Daarnaast zijn we een upgradetraject gestart.” Het gaat hierbij om een onderzoeksprogramma waarbij de SSVV samen met de aangesloten branches en met name de bedrijven uit die branches zoekt naar verbetermogelijkheden wat veilig werken betreft. Dat kan leiden tot een aanpassing van het schema. “Een ander voorbeeld van onze recente veranderingen is de lancering van een nieuwe website”, gaat Kamphuis verder. “Een instrument waarmee we onder andere nieuwe toolboxen kunnen presenteren en de achterban beter kunnen informeren over wie we zijn, wat we doen en voor wie we er zijn. Kortom, we ontplooien de nodige initiatieven om de ‘S’ van Samenwerken verder te ontwikkelen. Dat doen we ‘intern’ met onze deelnemende branches, maar ook ‘extern’ met bijvoorbeeld andere schemabeheerders. De recente oprichting van de Vereniging van Schemabeheerders is daarvan een goed voorbeeld. Als SSVV kunnen we het niet alleen. Ook de branches en de certificatie-instellingen moeten initiatief tonen en meewerken aan een verdere professionalisering van het systeem. Daartoe bieden we een voor iedereen toegankelijk platform en doen we er alles aan om de marktpartijen in beweging te brengen en met elkaar samen te werken. Met als ultiem doel de veiligheid in de gehele keten op het hoogst mogelijke niveau te krijgen.”

Tekst | Chris Elbers Beeld | SSVV

Werken aan veiligheid op de werkvloer: lonend én bewustmakend

Lees het gehele artikel

27 januari 2019

Om de gezondheid en het welzijn van mensen op de werkvloer te verzekeren, is het waarborgen van de veiligheid in bouw- en productieomgevingen van cruciaal belang. Zeker nu, in een tijd waarin de prestatiedruk almaar toeneemt, deadlines steeds krapper worden en een schreeuwend tekort is aan gekwalificeerd personeel. Als specialist in certificatiebegeleiding op het gebied van kwaliteit, Arbo en milieumanagement biedt KAM Consultants uit Roermond een compleet dienstenpakket bij onder meer het opzetten en implementeren van een praktisch en resultaatgericht VCA-managementsysteem.

Waar VCA in het verleden door veel organisaties als een noodzakelijk kwaad werd gezien, is het managementsysteem bezig aan een gestage opmars. Een goede zaak, meent eigenaar/certificatiespecialist Joost Vaessen. “Voorheen werd een VCA-certificering vaak beschouwd als sec een voorwaarde om aan werk te kunnen komen. Gelukkig begint de markt steeds meer in te zien dat een praktisch ingericht VCA-managementsysteem daadwerkelijk waarde heeft. Zo zie je dankzij duidelijke oorzaakanalyses en het implementeren van acties om deze oorzaken in te perken het aantal ongevallen daadwerkelijk dalen. Het moeten is willen geworden. Daarnaast vormt veiligheid samen met kwaliteit en milieu steeds meer een geïntegreerd geheel. Met als resultaat dat er binnen de bedrijfsmuren een cultuur ontstaat die focust op een continue, alomvattende verbetering van processen.”

Meer dan keuren alléén

Tijdsdruk is een belangrijke oorzaak van incidenten en ongevallen. Ook in de bouw. Tegelijk is een tekort aan tijd voor organisaties een belangrijke reden om periodieke controles, zoals werkplekinspecties en interne audits, uit te besteden aan een kundige en onafhankelijke specialist. KAM Consultants is er zo één. “Men kiest er steeds meer voor om de omstandigheden op projectlocaties door een professional in kaart te laten brengen en aansluitend door hem van een gedegen advies te worden voorzien”, aldus Vaessen. “Een besluit dat de veiligheid op een hoger peil tilt, maar ook het bewustzijn van de mensen in het veld sterk verbetert. Vandaar ook dat we een locatiebezoek niet beperken tot het uitvoeren van een keuring alléén. Onze specialisten knopen ter plaatse ook gesprekken aan met de medewerkers van de klant. Op die manier creëer je steeds meer bewustzijn bij de mensen en maak je het voor hen inzichtelijk hoe VCA gelinkt is met het kwaliteits- en milieubeleid.”

Compleet dienstenpakket

Op weg naar minder risico en meer veiligheid biedt KAM Consultants haar opdrachtgevers een compleet dienstenpakket aan. Daartoe behoort onder andere het risicogericht vullen van toolboxen, een discipline waarvan steeds meer klanten gebruik maken. “We maken vooraf een analyse van de incidenten en ongevallen en kijken op basis daarvan naar de risico’s op de werkvloer”, licht Vaessen toe. “Deze risico’s worden vervolgens als onderwerpen voor toolboxen gegenereerd. Om deze daarna bij de medewerkers te krijgen, maken we steeds vaker gebruik van een e-learning platform. Verder bieden we diverse apps, waarmee praktisch elk element van VCA efficiënt kan worden ingevuld. Daarbij kun je denken aan werkplekinspecties, audits, het melden van ongevallen en het uitvoeren van een Last Minute Risico Analyse. De mogelijkheden zijn even talrijk als divers.”

Tekst | Chris Elbers Beeld | KAM Consultants