Behouden of slopen van betonconstructies?

Omwille van de steeds stegere normen op gebied van CO² uitstoot, stellen we vast dat heel wat gebouwen niet meer voldoen aan de eisen. Vele appartementsgebouwen en kantoren dateren immers van de jaren ’60, ’70 en ’80. Gaan we deze gebouwen slopen of kunnen we ze (energetisch) renoveren, herbestemmen of upgraden?

Er zijn heel wat elementen die meespelen om deze keuze te maken. Vele stemmen gaan echter op om gebouwen te behouden.  We houden hierbij rekening met de technische, economische, sociaal-maatschappelijke en vooral ecologische factoren.

Wanneer we kijken naar de technische mogelijkheden, stellen we na grondig vooronderzoek heel vaak betonschadeschade vast. Deze schade, esthetisch of structureel kan in de meeste gevallen duurzaam hersteld worden. Men doet hiervoor beroep op een gespecialiseerde aannemer die met de aangepaste producten de nodige herstellingen zal uitvoeren. Naast het herstellen en isoleren van de buitenschil van het gebouw, worden ook de verouderde technieken onder handen genomen.

Ook economisch is renovatie vaak goedkoper dan slopen en nieuw bouwen. Het is immers niet altijd noodzakelijk om het hele gebouw te renoveren. In vele gevallen kunnen grote gedeeltes zoals de structuur, liften, nutsvoorzieningen, enz. behouden blijven. Vaak hebben een aantal bewoners hun appartementen reeds gerenoveerd en zou slopen een groot verlies betekenen. Door renovatie besparen we op de dure bouwmaterialen en hoge loonkost. Ook het “optoppen” van gebouwen kan een financiële oplossing bieden.

Een ander niet onbelangrijk aspect is het sociaal-maatschappelijke. Bij renovatie kunnen bewoners in vele gevallen in hun eigen omgeving blijven of dienen ze slechts gedurende korte tijd elders hun intrek nemen. Sloop en nieuwbouw vergt immers heel wat meer tijd.

Het belangrijkste argument voor renovatie is uiteraard de ecologische impact. Wanneer we een gebouw slopen, gaat dit reeds gepaard met een behoorlijk CO²-uitstoot. Afbraak, en wegvoeren van bouwafval is immers belastend voor ons milieu. Daarnaast moet een nieuwe constructie worden gebouwd. Dit betekent gebruik van nieuwe schaarse grondstoffen, productie en aanvoer van bouwmaterialen. Rekening houdend met “embodied carbon” in bestaande en nieuwe constructies kunnen we dus stellen dat het behouden van gebouwen een stuk milieuvriendelijker is dan slopen. Tijdens de Belgian Concrete Day hielden we een panelgesprek met als thema “Slopen of behouden van betonconstructies”. Vier ervaringsdeskundigen op het gebied van duurzaam bouwen en renoveren, Erik Wieërs (Vlaams Bouwmeester), Joost Declercq (Archipelago), Jo Huygh DUSS) en Joris De Baes (Redevelop – voor Fereb) gaven hun mening hierover op basis van economische, ecologische, technische en sociaal-maatschappelijke inzichten.

Bekijk het gesprek: