Een kunstzinnig betonontwerp

Gevels met vormen uit de natuur

Het Naturalis Museum wordt flink uitgebreid. Om tegemoet te komen aan het stijgende aantal bezoekers komen er negen nieuwe tentoonstellingszalen, workshopruimtes, een restaurant en een winkel. Aan de buitenzijde verwijst het opvallende gebouw op allerlei manieren naar de natuur. Zo laten de gevels van de publiekshal een spannend patroon zien, opgebouwd uit driedimensionale betonelementen.

‘Voor deze unieke, prestigieuze gevels lopen we warm’. (Foto mede mogelijk gemaakt door Lievense)

De glaskroongevel van ruim 40 m hoog is de eyecatcher van het nieuwe Naturalis. De gevel met maar liefst 341 betonelementen werd bedacht door Neutelings Riedijk Architecten. In samenwerking met JP van Eesteren en Hibex werd het ontwerp vertaald naar prefab betonelementen. Hibex is gespecialiseerd in architectonisch beton. Marc Spanjer, projectleider bij Hibex: “We doen alles behalve standaard grijs beton.” Beton past bovendien in de duurzaamheidsambitie van Naturalis. Zij kiest voor materialen die op natuurlijk wijze verouderen.

Het patroon van de witte stroken werd ontworpen door een modeontwerpster.

De glaskroongevel werd opgebouwd met een hybride constructie. Als basis werd gekozen voor een dragende staalconstructie met daar tegenaan de betonnen gevelelementen. Om de elementen hun witte kleur te geven, werkte Hibex met een mengsel van witte cement en Noors marmer. Vervolgens werden de elementen gestraald, waardoor de glinstering in het onderliggende marmer zichtbaar werd. Na de productie van de betonelementen plaatste de aannemer hierin het kozijn met beglazing, zodat de elementen kant-en-klaar op de bouw konden worden afgeleverd.

Stroken in wit reliëfbeton

Onbewerkt element, vers uit de mal.

Voor het ontwerp van de witte stroken in het rode natuursteengedeelte van de gevel, ging de opdrachtgever te rade bij kunstenaars. Hoe konden de stroken roodbruin natuursteen op een aantrekkelijke manier worden afgewisseld? Deze zoektocht bracht Naturalis bij een ontwerpster die op basis van natuurlijke vormen een ontwerp bedacht, vastgelegd op zwart/wit-foto’s. ABT zette dit – met behulp van speciale software – om naar een dieptepatroon, dat Hibex kon gebruiken om de freesmachines aan te sturen voor de verschillende mallen. Het werd een patroon dat doorloopt over de elementen. In totaal waren dertien patronen nodig om alle samenstellingen te maken.

Uitdagingen

“Het was een echte Hibex-klus”, vertelt Spanjer. “Het vroeg een intensief engineeringsproces om de elementen uit te werken en te maken. Samen met Lievense, het oude Bartels, hebben we de elementen omgezet naar betonvormen geschikt voor productie. De benodigde mallen waren al niet minder uitdagend. Die hebben we ontwikkeld in samenwerking  met Modelmakerij Noord Nederland. Door onze krachten te bundelen, kregen we de opbouw die zowel flexibel als maatvast was. Uiteindelijk hebben we met een beperkt aantal mallen alle elementen kunnen produceren. En met goed gevolg. Alle kroongevelelementen pasten.” De heropening van Naturalis staat gepland omstreeks medio 2019. 

Tekst | Liliane Verwoolde   Beeld | Hibex