Kennisoverdracht binnen de industrie van funderingstechnieken kan beter!

Hoewel hij al met pensioen is, zijn belangstelling voor het vakgebied is zeker niet verloren gegaan. En, zoals het bijna altijd gaat met emeritus hoogleraren, ze zijn eigenlijk nog behoorlijk actief. Dat geldt ook voor Prof. Ir. Frits van Tol. In de laatste jaren was de rode draad van zijn publieke betoog helder: er mogen zorgen zijn over het feit dat de kennis over funderen en funderingstechnieken in Nederland eigenlijk wel aanwezig is, maar dat deze te vaak helaas niet goed  wordt toegepast of wordt overgedragen. “In ons gedeeltelijk empirische vakgebied is het essentieel om ervaring te hebben. Die is er overigens wel, maar die zit bij te weinig mensen. Daarom vrees ik dat de kennisoverdracht voor de toekomst toch wel enigszins in gevaar is.”

“Ja, ik heb het zelf altijd wel geprobeerd in de periode dat ik nog colleges op de Universiteit gaf. Natuurlijk was dat ook mijn taak. Kennisoverdracht is daar de essentie. Maar kennisoverdracht beperkt zich vanzelfsprekend niet alleen tot de collegebanken, het onderwijs en gerichte cursussen, maar ook op de werkvloer wordt veel kennis overgedragen, als het goed is. Wat je nu echter ziet op de arbeidsmarkt, is dat veel jonge (en talentvolle!) deskundigen niet meer zo lang aan één werkgever gebonden willen zijn. Ze hoppen sneller van de ene naar de andere baan en verlaten dan vaak het vakgebied. Bedrijfsculturen zijn anno 2021 volstrekt anders dan – pak ‘m beet – twintig of dertig jaar geleden. Natuurlijk nemen de hoppers wel hun verhalen mee maar andersom beredeneerd: die verhalen – en dus de ervaringen en verworven inzichten die ook niet altijd letterlijk op papier staan en soms ook met ‘gevoel voor het vak’ te maken hebben – verlaten wel de betreffende bedrijven die daarmee dus eigenlijk worden opgescheept met een nieuw kennishiaat.”

Volgens Van Tol is dit uiteindelijk ook van invloed op de faalkosten. “De bij de funderingsuitdagingen aan de grond gerelateerde faalkosten zijn feitelijk nog steeds dagelijks aan de orde. Die zijn te hoog. En, als er één ding is dat een ondernemer of bedrijf in onze industrie wil horen, dan is het hoe hij zijn faalkosten kan verlagen. Daar zit dus dan ook mijn concrete oproep: denk eens na over de vraag hoe je de verworven kennis bij je eigen medewerkers inventief toch binnen de eigen organisatie kunt houden. En, stimuleer je eigen inventiviteit en innovatie. Weten we wel dat bijvoorbeeld de mannen die het ‘vuile werk’ doen, die dus letterlijk op de hei- en boormachines zitten, veel gevoel en kennis hebben? Op een machinist moet je zuinig zijn. Zijn vakmanschap ter plekke op de bouwlocatie is een belangrijke basis voor excellente funderingswerkzaamheden.”

Van Tol stipt nog een punt aan wat in Nederland eigenlijk beter kan. “Ik heb het dan over de certificering van de funderingstechnieken. Eigenlijk is dat een verwijt dat ik neerleg bij de grote opdrachtgevers. Zij zitten niet te wachten op regels aan de markt. Die kosten alleen maar te veel geld. Ik ben bang dat dit ook ten koste zal gaan van de kwaliteit.”

“Overigens, begrijp me niet verkeerd: ik denk – in z’n algemeenheid – dat we het in Nederland – ook in vergelijking met de landen om ons heen – nog best goed doen. Onze lokale grondopbouw hier is natuurlijk ook best uniek. We zijn best vér en goed doorontwikkeld maar… we moeten dat proces wel in gang houden. Effectief kennisbehoud en -overdracht blijven dan ook wat mij betreft de essentiële aandachtspunten!”