Renovatie Berlagebrug Amsterdam: Tijdelijke brug met bajonetsluiting onder de bodem

In een tijdsbestek van zestien weken ondergaat de monumentale Berlagebrug in Amsterdam een grote renovatiebeurt. De basculebrug uit 1932, een slagader in de Amsterdamse infrastructuur, vertoonde kuren en voldeed niet meer aan de wettelijk gestelde eisen voor veiligheid. Daartoe plaatst de Combinatie Berlagebrug (Mobilis TBI en Rusthoven) een nieuw beweegbaar brugdeel en installeert zij nieuwe brugtechniek. Tegelijk worden monumentale onderdelen gerestaureerd. Om dit mogelijk te maken, hebben Voorbij Funderingstechniek en Retro Bridge in opdracht van Mobilis TBI een tijdelijke brug aangelegd voor voetgangers, fietsers en hulpdiensten. Ander verkeer moet een stukje omrijden.

De tijdelijke brug ligt aan de noordzijde van de Berlagebrug en bestaat uit kant en klare brugdelen die de Amstel overbruggen via twee landhoofden en twee tussenpijlers. “De taakverdeling hierin was heel overzichtelijk”, vertelt Marco Vlasveld, hoofduitvoerder van Voorbij Funderingstechniek. “Wij verzorgen de fundering en de stalen draagconstructie van de tijdelijke brug, Retro Bridge plaatst hier vervolgens de modulaire brugdelen op en in december breken we alles in omgekeerde volgorde weer af. We hebben vaker samen projecten uitgevoerd dus we zijn al op elkaar ingespeeld.”

De hulpbrug heeft een fundering van stalen casingpalen (doorsnede: 406 mm) met opgelaste boorpunten. Vlasveld: “Al het werk wordt vanaf pontons gedaan, dus ook het boren van de palen. Heien en trillen was vanwege de kans op schade en hinder niet toegestaan. Op de in totaal twintig palen, die ongeveer 10 cm boven het water uitsteken, zijn vier stalen draagconstructies voor de brugdelen gelast. Deze zijn in onze las- en constructiehal in het Westelijk havengebied geprefabriceerd op basis van de specificaties van Mobilis. In mei zijn deze delen overgevaren naar de werklocatie in Amsterdam.”

Gemeentelijke bepalingen vertellen dat het niet is toegestaan om de rivierbodem te beroeren, laat staan daarin te graven, en dat in verband met de scheepvaart niets uit de bodem mag steken. Maar ook dat ruim onder het grondpeil na afloop alles verwijderd moet zijn. “Dat maakt het zacht gezegd lastig om een tijdelijke fundering te verwijderen”, constateert Vlasveld. “Met duikers werken in deze omgeving was ook geen optie. We hebben daarom een nieuwe oplossing bedacht: een funderingspaal uit twee delen. Tot anderhalve meter onder de bodem zit het verloren deel, daarboven een gedeelte dat afneembaar is gemaakt door een soort bajonetsluiting. Die is gemaakt met een nok aan een binnenbuis op de bovenbuis, die in een bajonetsparing van de onderbuis is vastgezet. In december draaien we die hopelijk ook weer eenvoudig los. Alles is goed in het vet gezet en van schuine kanten voorzien. Als het werkt, zullen we dit vaker toepassen want je beperkt daarmee je verloren fundering.”

De stalen draagconstructies van de brugdelen zijn geplaatst op inkepingen in de casings. Vlasveld: “Dat verliep zorgvuldig tot de delen waterpas stonden en uitgericht waren. Daarna is alles aan elkaar gelast en kon Retro Bridge de negen brugdelen – drie maal drie – erop hijsen en aan elkaar koppelen. Zoals bij alle projecten ligt bij ons de nadruk op veiligheid en stabiliteit. De brug staat als een huis en als we in december klaar zijn, is er helemaal niets meer van te zien.”