Verzinkt staal als duurzame bouwsteen in de circulaire economie

Verzinkt staal is een schoolvoorbeeld van een circulair bouwmateriaal. Monteren, demonteren, hergebruiken of recycleren? Eens verzinkt, kan staal tegen meer dan één stootje. Het past perfect in een toekomst waarin circulair bouwen steeds meer op de voorgrond komt. Dat zet EGGA, de Europese sectororganisatie van thermisch verzinkers, zwart op wit in een recente publicatie.

Dat verzinkt staal een van de duurzaamste bouwmaterialen is, daar is de European General Galvanizers Association (EGGA) al lang van overtuigd. En gelijk hebben ze. Dat merk je al snel als je er hun nieuwste publicatie op naleest. In ‘Galvanized Steel and Sustainable Construction: Solutions for a circular economy’ zet de sectororganisatie alle troeven van verzinkt staal op een rij. 

Om het klimaatprobleem een halt toe te roepen, zet de EU een overgang naar een circulaire economie hoog op de agenda. Bewuster omgaan met materialen en grondstoffen helpt onze planeet immers op twee
manieren: door schaarse grondstoffen beter te benutten, vermijden we tegelijk grote hoeveelheden CO2-uitstoot.

Ook de bouwsector kan hier een (bijzonder groot) steentje aan bijdragen. Bekijken we de volledige levensduur van een gebouw, dan zien we dat de bouw een grote impact heeft op de voornaamste milieu-parameters.

– 50% van gewonnen grondstoffen;    

– 50% van het totale energieverbruik;

– 33% van het waterverbruik;

– 35% van de afvalproductie.

Circulaire bouwmodellen, waar de materialen in een gesloten kring blijven circuleren, kunnen de milieu-impact van de bouwsector aanzienlijk verlagen. We moeten dus op zoek gaan naar oplossingen om de waarde van bouwmaterialen zo lang mogelijk te behouden, in plaats van ze na gebruik af te danken als afval. Zo komen we al een grote stap dichter bij een klimaatneutraal Europa in 2050.

Het zijn echter niet alleen de klimaatdoelstellingen die circulaire strategieën stimuleren. Ook meer en meer architecten, projectontwikkelaars en andere bouwprofessionals raken overtuigd van een meer toekomstgerichte bouwsector, waarbij al van de ontwerptafel rekening wordt gehouden met het klimaat, materiaalverbruik en -hergebruik, afvalreductie en functionele aanpassingen.

Staal en staalconstructies lenen zich perfect voor tal van toepassingen in onze maatschappij. Van technologie, transport, landbouw en industrie tot infrastructuur en gebouwen. Eens verzinkt, wordt staal een onderhoudsvrije oplossing die de levensduur van al die toepassingen verlengt. 

Bovendien kun je verzinkte staalconstructies eenvoudig demonteren en ergens anders hergebruiken. Ze doorstaan de tand des tijds met glans en behouden hun waarde, sterkte en flexibiliteit haast tot in het oneindige. 

Verzinkt staal is dan ook een bijzonder dankbaar materiaal voor architecten die zich buigen over circulaire bouwontwerpen. Het scoort vooral goed op de mogelijkheden tot reuse, repair en refurbish, drie van de kernprincipes van circulair bouwen. 

De R’en van het circulaire model tonen aan hoe je grondstoffen zo optimaal mogelijk gebruikt én hergebruikt. 

De duurzaamheid, robuustheid en – tegelijkertijd – flexibiliteit van verzinkt staal bieden vele mogelijkheden voor circulair bouwen. Het is makkelijk te hergebruiken, vergt geen onderhoud, moet niet vervangen worden en zorgt zo voor toekomstgerichte gebouwen met een minimale impact op het milieu. 

Je zou haast denken dat het thermische verzinkprocedé speciaal werd ontwikkeld voor circulaire bouwprocessen, maar niets is minder waar: het is al bijna twee eeuwen oud. Het is de efficiëntste manier om staal tegen roest te beschermen, en dat zal het allicht ook blijven.

Een mooi voorbeeld? Dat is de wedergeboorte van deze Nederlandse tribune uit 1976: een sterk staaltje zink, de tribune van SV Gramsbergen

Harry Haverkotte, een voormalig bestuurslid van de Nederlandse Sportvereniging Gramsbergen, tikte in 2011 deze oude tribune (foto links) op de kop voor amper € 7.000. Hij redde de constructie van de schroothoop en stak samen met enkele enthousiaste vrijwilligers de handen uit de mouwen om het pareltje uit 1976 weer volledig tot z’n recht te laten komen.

Na 2 jaar en € 35.000 voor de wederopbouw en afwerking stond de prachtige overdekte tribune zo-goed-als-nieuw naast het veld. Een volledig nieuwe tribune had de vereniging al snel € 200.000 gekost. Elk onderdeel van de oude tribune kreeg een tweede leven, behalve de bouten, moeren en houten planken. Ligt het aan de Nederlandse zuinigheid of had de man oog voor circulair bouwen avant-la-lettre?

Zo zie je maar dat ook na 40 jaar blootstelling aan regen, wind en hagel de verzinkte staalconstructies nog in prima staat verkeerden. Klaar om nog tientallen jaren langer uitbundige fans te beschutten tegen diezelfde weersomstandigheden.

Ontdek het in ‘Galvanized Steel and Sustainable Construction: Solutions for a circular economy’, een helder stuk boordevol inzichten en spraakmakende cases.  

Lees de volledige publicatie op www.zekerzink.com