Belgisch-Nederlands ontwerp wint trofee

De dakserre Agrotopia in het Belgische Roeselare heeft de Benelux Trofee voor Thermisch Verzinken 2023 gewonnen in de categorie Esthetisch Verzinken. Het project is ontworpen door Niklaas Deboutte van META architectenbureau uit België en Jago van Bergen van Van Bergen Kopla Architecten uit Nederland.

Agrotopia is gebouwd op het bestaande dak van de kistenloods van de REO Veiling, een veiling voor groente en fruit. De dakserre moest hoogtechnologische onderzoeksfaciliteiten voor blad- en vruchtgroente gaan huisvesten, die ook nog eens bezocht konden worden door publiek. Dit bracht een bijzondere uitdaging met zich mee. Er moest namelijk een klimaat ontwikkeld worden die ideaal is voor de gewassen én voor de mens. Niet alleen voor de werknemers, maar ook voor de bezoekers. 

“Toen ik de prijsvraag voor dit project zag, wist ik direct dat ik hiervoor de hulp wilde inschakelen van Niklaas Deboutte”, vertelt Van Bergen. “Dit vanwege zijn grote deskundigheid op het gebied van het ontwerpen van publieke gebouwen én omdat hij oorspronkelijk van Roeselare afkomstig is.” Van Bergen, zelf specialist op het gebied van architectuur voor voedsel, vond de prijsvraag ambitieus en riep daarom voor het ontwerp de expertise in van onder andere Smiemans Kassenbouw, Universiteit Wageningen en Tractebel. In het programma van eisen stond precies omschreven wat de ambitie was van de onderzoeksserre. De omstandigheden van het onderzoek dienden tevens zo dicht mogelijk aan te sluiten bij de dagelijkse praktijk. Daarom werd gekozen voor het serretype “Venlo” omdat dit in de regio het meest voorkomende type is.

De keuze voor thermisch verzinkt staal was niet de eerste keuze. De eerste keuze was namelijk om te gaan voor een wit gepoederlakte constructie, ook vanwege de lichtopbrengst door de reflectie. Dit voordeel woog echter niet op tegen een belangrijk nadeel: de kosten. Verzinkt staal is gewoonweg goedkoper en sluit beter aan bij de praktijk omdat vele tuinders nog kassen hebben van verzinkt staal. Om het geheel te laten aansluiten bij het betonnen gebouw eronder werd gekozen om alle toegevoegde materialen uit te voeren in de venstergrijze kleur RAL7040. Dit is een zakelijke kleur die door zijn specifieke coherente toepassing samen met de bestaande constructie een harmonieus geheel vormt.

Duurzaam en circulair is het gebouw ook. Het opgevangen hemelwater dat overblijft na het bewateren van de gewassen wordt gerecycled en hergebruikt. Door de toepassing van de bouw van de serre bovenop het bestaande gebouw, wordt er geen kostbare grond opgeofferd maar juist bestaande grond nog efficiënter gebruikt. Ook wordt de kas verwarmd met restwarmte van de nabijgelegen afvalverbrandingscentrale MIRON.

Dakserre Agrotopia is het grootste publieke gebouw voor onderzoek naar stedelijke voedselproductie van Europa. Met haar gefacetteerde glazen gevels, monumentale entreetrap en stapeling van functies geeft Agrotopia een markant, architecturaal gezicht aan tuinbouw op de daken van de stad.